Η απόφαση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να οδηγήσει σε παραίτηση τον Αχμέτ Νταβούτογλου από την πρωθυπουργία δημιουργεί προβληματισμό καθώς ερμηνεύεται διττά: ως σημάδι αστάθειας (μάλλον ελεγχόμενης) στο εσωτερικό της Τουρκίας, αλλά και ως τροπή που μπορεί δυνητικά να φέρει κλυδωνισμούς στις σχέσεις της Αγκυρας με ΕΕ και ΝΑΤΟ.
Ο προβληματισμός μάλιστα μεγαλώνει εάν η παραίτηση Νταβούτογλου συνδυαστεί με τα λοιπά ανοιχτά μέτωπα σε Προσφυγικό, Συρία, Κουρδικό και Κυπριακό, αλλά και με την εσχάτως αναγεννημένη τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο.
Η ελληνική πλευρά παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις περιμένοντας να δει πού θα κάτσει η μπίλια, χωρίς ωστόσο να αναμένει κάποιες μεγάλες αλλαγές στα ελληνοτουρκικά το επόμενο διάστημα.
«Η Τουρκία εισέρχεται σε φάση αστάθειας κι αυτό ποτέ δεν ήταν καλό για εμάς», σημειώνουν παράγοντες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, σύμφωνα με τους οποίους «πολλά θα εξαρτηθούν από τον επόμενο Τούρκο πρωθυπουργό».
 |
Οι ίδιοι παράγοντες ωστόσο υπογραμμίζουν ότι «το τουρκικό σύστημα είναι μαθημένο να απορροφάει τους κραδασμούς».
Σε αναμονή
Εμπειρη διπλωματική πηγή χαρακτηρίζει τις τελευταίες εξελίξεις «εξελίξεις αναμονής», τα πρώτα αποτελέσματα των οποίων θα αρχίσουν να φαίνονται «από το καλοκαίρι», με ορατό μάλιστα το ενδεχόμενο η ελληνική πλευρά να βρεθεί σε κλοιό «νέων πιέσεων» εάν για παράδειγμα η συμφωνία σε Προσφυγικό-βίζα με την Τουρκία καταρρεύσει.
Εμπειρη διπλωματική πηγή χαρακτηρίζει τις τελευταίες εξελίξεις «εξελίξεις αναμονής», τα πρώτα αποτελέσματα των οποίων θα αρχίσουν να φαίνονται «από το καλοκαίρι», με ορατό μάλιστα το ενδεχόμενο η ελληνική πλευρά να βρεθεί σε κλοιό «νέων πιέσεων» εάν για παράδειγμα η συμφωνία σε Προσφυγικό-βίζα με την Τουρκία καταρρεύσει.
«Η παραίτηση Νταβούτογλου μας επηρεάζει αρνητικά στον βαθμό που επιβεβαιώνει την αλαζονεία του Ερντογάν, μια αλαζονεία που αποτυπώνεται και στο Αιγαίο, με την Τουρκία να επανέρχεται πλησίστια θέλοντας να νομιμοποιήσει δια του διεθνούς ακροατηρίου τις διεκδικήσεις της», δηλώνει στο «Εθνος» ο κ. Αγγελος Συρίγος, καθηγητής στο τμήμα διεθνών σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου.
Το κρίσιμο ζήτημα είναι βέβαια έως πού μπορεί να φτάσει η απροκάλυπτη αλαζονεία του σουλτάνου, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τα ελληνοτουρκικά. Εμπειρες διπλωματικές πηγές υπενθυμίζουν πάντως ότι, παρά το μπαράζ τουρκικής προκλητικότητας τις τελευταίες εβδομάδες, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) «δεν έχει δημιουργήσει, στα 14 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία, μείζονες κρίσεις με την Ελλάδα ή νέα προβλήματα, πέρα από το να υπενθυμίζει τις ήδη υπάρχουσες εκκρεμότητες και να κρατάει ζωντανά όλα τα ανοιχτά ζητήματα».
Από την άλλη πλευρά βέβαια, το καθεστώς Ερντογάν δεν έχει δείξει και «απολύτως καμία διάθεση συμβιβασμού», πράγμα που αποτελεί εστία ανησυχιών, πολύ δε περισσότερο εάν συνδυαστεί με τις εσχάτως ανανεωμένες διεκδικήσεις της Τουρκίας στο πλαίσιο του Προσφυγικού (βίζα, ενταξιακή πορεία κ.α.).
Ειδικά ως προς τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας στο Προσφυγικό, ο κ. Συρίγος εκτιμάει ότι αυτή θα συνεχίσει να υλοποιείται αλλά μόνο στο σκέλος των μη εισόδων (κι όχι των επιστροφών στην Τουρκία) και μόνο με την προϋπόθεση ότι η ΕΕ θα προχωρήσει όντως στην κατάργηση των θεωρήσεων εισόδου για τους Τούρκους το καλοκαίρι.
Η εν λόγω κατάργηση θα πρέπει ωστόσο πρώτα να εγκριθεί από τους «28» και το Ευρωκοινοβούλιο, και η παραίτηση Νταβούτογλου δεν βοηθάει προς αυτήν την κατεύθυνση. Αντιθέτως, προβληματίζει ακόμη περισσότερο την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη για τις διαθέσεις του Ερντογάν.
«Ο Νταβούτογλου ήταν σε γενικές γραμμές μια φωνή σχετικής μετριοπάθειας. Ωστόσο, σε ελληνοτουρκικά, Κυπριακό και σχέσεις με ΕΕ οι σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται από τον ίδιο τον Ερντογάν. Υπό αυτήν την έννοια, δεν αναμένονται ουσιαστικές αλλαγές», δηλώνει στο «Εθνος» ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ κ. Θάνος Ντόκος, ο οποίος πλέον στρέφει το ενδιαφέρον του σε δύο πράγματα: στο ποιος θα είναι ο νέος Τούρκους πρωθυπουργός και στο εάν θα υπάρξουν αλλαγές στην ηγεσία του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.
Στη Δύση πάντως πλέον η ανησυχία είναι έκδηλη, καθώς ο Νταβούτογλου ήταν ένας «βολικός» συνομιλητής με «διεθνές προφίλ» που λειτουργούσε, έστω προσχηματικά, ως αντίβαρο στον απολυταρχικό Ερντογάν.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ
http://www.ethnos.gr/diethni/arthro/o_soultanos_pou_troei_ta_paidia_tou-64371644/
