Μνήμη των Αγίων Επτά Παίδων εν Εφέσω, Ευδοκίας Οσίας, Θαθουήλ, Εγκαίνια Ναού Σωτήρος Χρηστού
Οι Άγιοι Επτά Παίδες εν Εφέσω Μαξιμιλιανός, Εξακουστοδιανός, Ιάμβλιχος, Μαρτινιανός, Διονύσιος, Αντωνίνος (κατ' άλλους Ιωάννης) και Κωνσταντίνος
Στα μέσα του 3ου αιώνα μ.Χ., όταν ο αυτοκράτωρ Δέκιος άναψε το καμίνι των διωγμών και χωρίς καμιά διάκριση βασάνιζε και σκότωνε νέους και γέρους, τότε και οι επτά παίδες, Μαξιμιλιανός, Εξακουστοδιανός, Ιάμβλιχος, Μαρτινιανός, Διονύσιος, Αντωνίνος και Κωνσταντίνος, για να μην αρνηθούν την πίστη τους, αφού διαμοίρασαν τα υπάρχοντα τους στους φτωχούς, έφυγαν από την πόλη και κρύφτηκαν σε κάποια σπηλιά, μέχρι να πάψει ο διωγμός. Επειδή, όμως, ο κίνδυνος ολοένα και πλησίαζε στην κρυψώνα τους, προσευχήθηκαν όλη τη νύκτα να πάρει ο Θεός τις ψυχές τους, χωρίς να πέσουν στα χέρια του Δεκίου. Ο Θεός άκουσε τη δέησή τους, και το πρωί κοιμήθηκαν χωρίς να ξυπνήσουν. Μετά 194 χρόνια, επί Θεοδοσίου του Μικρού, στην Έφεσο κάποια αίρεση διακήρυττε ότι δεν υπάρχει ανάσταση νεκρών. Εκείνη, λοιπόν, την εποχή, κάποιο παιδί στην αγορά της Εφέσου ψώνισε ψωμί με το νόμισμα της εποχής του Δεκίου. Αυτό προκάλεσε έκπληξη. Πήραν, λοιπόν το παιδί και το ανέκριναν. Κατόπιν, πήγαν στη σπηλιά και βρήκαν ζωντανά και τα υπόλοιπα παιδιά. Τότε όλοι κατάλαβαν ότι είναι θαύμα Θεού, για να αποδειχθεί ότι "ανάστασιν μέλλειν έσεσθαι νεκρών, δικαίων τε και αδίκων". Δηλαδή, ότι μέλλει να γίνει ανάσταση νεκρών, και των δικαίων και των αδίκων.
Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.Θείω Πνεύματι, αφθαρτισθέντες, πολυχρόνιον, ήνυσαν ύπνον, οι εν Εφέσω επτάριθμοι Μάρτυρες, και αναστάντες πιστούς εβεβαίωσαν, την των ανθρώπων κοινήν εξανάστασιν όθεν άπαντες, συμφώνως τούτους τιμήσωμεν, δοξάζοντες Χριστόν τον πολυέλεον.
Η Οσία Ευδοκία και η ανακομιδή των λειψάνων της
Καταγόταν από τα μέρη της Ανατολής. Σε μια όμως εκστρατεία τους και Πέρσες, αιχμαλώτισαν και αυτή και τη μετέφεραν στην Περσία. Εκεί υποχρεώθηκε να υπηρετεί την οικογένεια ενός αξιωματικού. Η ζωή αυτή δεν δυσαρέστησε την Ευδοκία. Και πίστευε ότι παντού, όπου κι αν τύχουμε, μπορούμε να έχουμε μεγάλη αποστολή υπέρ του έργου του Θεού και της ωφελείας του πλησίον μας. Έτσι, ευπειθής, πρόθυμη και διακριτική καθώς ήταν, αλλά και με πολλή φρόνηση και λεπτότητα, κατάφερε αυτή η αιχμάλωτη να αιχμαλωτίσει τους κυρίους της. Την αγάπησαν όλοι και χριστιανοί. Κατόπιν με πυρήνα το σπίτι του αξιωματικού, κατάφεραν να εκχριστιανίσουν πολλές Περσίδες και Πέρσες. Τα γεγονότα όμως αυτά έφτασαν στ' αυτιά των αρχόντων, που εξοργισμένοι συνέλαβαν την Ευδοκία και τη μαστίγωσαν αλύπητα. Έτσι πληγωμένη την έριξαν στη φυλακή. Άλλα μετά δύο μήνες την έβγαλαν, έσχισαν τις σάρκες της με ακανθωτά ραβδιά, τρύπησαν το σώμα της με μυτερά καλάμια και κατόπιν έσφιξαν τόσο το σώμα της με σχοινιά, ώστε πολλά κόκαλα της έσπασαν. Αλλά επειδή η Ευδοκία με γενναίο φρόνημα εξακολουθούσε να ομολογεί τον Χριστό, την αποκεφάλισαν, παίρνοντας έτσι το αμάραντο στεφάνι του μαρτυρίου. Ο Σ. Ευστρατιάδης όμως, έχει άλλη άποψη για το Συναξάρι αυτό και λέει τα εξής: Εν τω Συναξαριστή του Νικόδημου γίνεται σύγχυσις της ανακομιδής των λειψάνων της μάρτυρος ταύτης, της εορταζομένης την 1η Μαρτίου, προς άλλην ομώνυμον μάρτυρα της 4ης Αυγούστου ότι περί της ανωτέρω πρώην πόρνης και είτα οσιομάρτυρος Ευδοκίας ο λόγος της ανακομιδής, μαρτυρεί ο αρχαίος Παρισινός Κώδιξ 13, όστις εν φ. 356α περί της εορτής των εν Εφέσω επτά παίδων και της ανωτέρω μάρτυρος Ευδοκίας ταύτα σημειοί: Ιστέον ότι τινά των Τυπικών κατά ταύτην την ημέραν (ήγουν την 4ην Αυγούστου) εορτάζουσι τους αγίους τούτους (επτά παίδας), έτερα δε κατά την β’ ημέραν του μηνός, κατά δε ταύτην την αγίαν οσιομάρτυρα Ευδοκίαν, ης ακολουθία ψάλλεται τη α' του Μαρτίου μηνός, είγε εστίν αύτη και ούχ ετέρα· επεί η της μάρτυρος ακολουθία ταύτην είναι παρίστησιν ημείς δε τω πλείονι των ψήφων νικώμενοι, ενταύθα τους αγίους επτά παίδας τεθείκαμεν εναπομένει δε εις την διάκρισιν". Πράγματι δε η εις την αγίαν Ευδοκίαν ακολουθία της ανακομιδής των λειψάνων, η σωζόμενη εις τους Λαυριωτικούς Κώδικας Δ 17 φ. 31 και Δ 14 και εις τον Παρισινόν 1575 φ. 186α του Θεοφάνους ποίημα, αναφέρεται εις την πρώην πόρνην Ευδοκίαν (της 1ης Μαρτίου) και ουχί εις την ανωτέρω της 4ης Αυγούστου, ης την μνήμην και την ανακομιδήν συγχρόνως αναγράφει ο Νικόδημος. Φρονώ, ότι η Ευδοκία αυτή του Νικόδημου είναι φανταστικόν πρόσωπον, εκλαμβανομένη αντί της μάρτυρος Ίας, την οποίαν πολλοί Συναξαρισταί κατά την ημέραν ταύτην σημειούσιν, ήτις έχει και το αυτό απαραλλάκτως υπόμνημα, φαίνεται ότι ο αντιγραφεύς το όνομα Ία εθεώρησε ακέφαλον και συνεπλήρωσε αυτό δια της προσθήκης των πέντε πρώτων γραμμάτων Ευδοκ. ή το και πιθανότερον επειδή κατά την ημέραν ταύτην μνεία γίνεται του ονόματος της Ευδοκίας δια την ανακομιδήν αυτής, και μνεία της μάρτυρος Ίας, το συναξάριον της τελευταίας ταύτης απεδόθη εκ συγχύσεως εις την Ευδοκίαν και ούτω προήλθε νέα μάρτυς ανύπαρκτος Ευδοκία, διότι δεν εξηγείται άλλως το κοινόν Συναξάριον της Ίας των Συναξαριστών και της Ευδοκίας του Νικόδημου. (Πρβλ. Συναξαριστήν Delehaye, σ. 868, 38 και Νικόδημου, σ. 235-236, Απριλίου 4".)
Ο Άγιος Θαθουήλ
Μαρτύρησε, αφού τον κρέμασαν σε μια μηλιά.
Εγκαίνια του Ιερού Ναού του Σωτήρος Χριστού της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος στην Κωνσταντινούπολη
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για το γεγονός.
