Φωκά του Νέου, Ιεζεκιήλ Προφήτου, Απολλιναρίου, Βιταλίου, Απολλωνίου Ιερομάρτυρα, των Αγίων Μαρτύρων που θανατώθηκαν από Βουλγάρους, των Αγίων Επτά Μαρτύρων εν Καρθαγένη, Σύναξις Ιωάννου Βαπτιστού, Εγκαίνια Ναού Αρχιστράτηγου Μιχαήλ, Άννας Οσίας, Συμεών της Εμέσσας, Πελαγίας Οσίας, Θύρσου
Ο Άγιος Φωκάς.
Ο Άγιος Φωκάς έζησε και μαρτύρησε κατά τα χρόνια του αυτοκράτορα Τραϊανού. Επειδή ήταν χριστιανός, συνελήφθη και οδηγήθηκε στον Αφρικανό, τον έπαρχο. Εκεί μετά από ερώτηση, του ομολόγησε ότι πιστεύει στον Έναν και μόνο αληθινό Θεό. Ύστερα από αυτήν του την ομολογία, ο Αφρικανός άρχισε να βρίζει τον Χριστό και προσπάθησε να χτυπήσει τον άγιο. Τότε έγινε ένας τρομερός σεισμός, ο έπαρχος έπεσε κάτω και κείτονταν νεκρός μαζί με τούς στρατιώτες του. Τότε ο Άγιος μετά από παράκληση της γυναίκας του, τον ανάστησε. Κατόπιν όμως οι ειδωλολάτρες τον οδήγησαν στον αυτοκράτορα. Αλλά και μπροστά σ' αυτόν ο Άγιος ομολόγησε την πίστη του στον Θεό. Αμέσως ο αυτοκράτορας διέταξε να αρχίσουν τα βασανιστήρια. Πρώτα τον κρέμασαν από ένα ξύλο και του έσκισαν το σώμα με σιδερένια νύχια και μετά τον έριξαν μέσα σε ένα λάκκο με ασβέστη. Στο τέλος τον έβαλαν σε ένα λουτρό, όπου είχαν ζεστάνει το νερό πάρα πολύ. Εκεί μετά από θερμή προσευχή, ο Άγιος παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο.
Απολυτίκιο. Ήχος γ'. Θείας πίστεως.Φως εκλάμπουσα, των ιαμάτων, κόσμω δέδεικται, των σων λειψάνων, Ιερομάρτυς η θήκη η ένθεος, ης την σεπτήν κομιδήν εορτάζοντες, αγιασμόν αληθή κομιζόμεθα. Φωκά ένδοξε, Χριστόν τον θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Ο Προφήτης Ιεζεκιήλ.
Έζησε στα χρόνια του Ναβουχοδονόσορα, κατά τον έκτο αιώνα π.Χ. (κατ' άλλους το 477π.Χ.). Ο πατέρας του ήταν Ιερέας και ονομαζόταν Βουζί. Η ανατροφή του Ιεζεκιήλ υπήρξε πολύ επιμελημένη, μέσα στα πλαίσια των αυστηρών ηθών της πατροπαράδοτης θρησκείας. Ήταν αμείλικτος εχθρός κάθε κακίας και αμαρτίας και ήλεγχε με θάρρος τους υπερόπτες και αλαζονικούς άρχοντες. Ο Ιεζεκιήλ ήταν πολύ αγαπητός στο λαό και πολλοί προσέρχονταν σ' αυτόν, ακόμα και πρεσβύτεροι Ιουδαίοι, για να ζητήσουν τις συμβουλές του. Οι προφητείες του αναφέρονται κυρίως στην καταστροφή της Ιερουσαλήμ και μετά. Η παράδοση αναφέρει ότι ο Ιεζεκιήλ φονεύθηκε από τη φυλή του Γάδ, επειδή ήλεγχε τις ειδωλολατρικές τους ροπές. Τάφηκε στη σημερινή Βαγδάτη του Ιράκ. Ας αναφέρουμε, όμως, μερικά λόγια του προφήτη, που δίνουν αθάνατα μηνύματα ζωής αιωνίου: "Και εγένετο λόγος Κυρίου προς με λέγων... ότι πάσαι αι ψυχαί εμαί εισίν ... η ψυχή η αμαρτάνουσα, αυτή αποθανείται. Ο δε άνθρωπος ος έσται δίκαιος, ο ποιών κρίμα και δικαιοσύνην ... ζωή ζήσεται, λέγει Κύριος". Δηλαδή, ο Κύριος μίλησε σε μένα και είπε: "κάθε ζωή ανθρώπου είναι δική μου. Αυτός που αμαρτάνει, αυτός και θα τιμωρηθεί με θάνατο. Ο άνθρωπος, όμως, που είναι δίκαιος, αυτός που τηρεί τις εντολές μου και φέρεται με δικαιοσύνη, αυτός θα ζήσει αιώνια, λέγει ο Κύριος".
Απολυτίκιο. Ήχος γ'. Θείας πίστεως.Θείου Πνεύματος, τη επιπνοία, προκατήγγειλας, Θεού Προφήτα, εσομένων μυστηρίων την έκβασιν την του Σωτήρος απόρρητον κένωσιν, και αιωνίων νεκρών την ανάστασιν Ιεζεκιήλ ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Ο Άγιος Απολλινάριος επίσκοπος Ραβέννας.
Υπήρξε μαθητής και ακόλουθος του αποστόλου Πέτρου, τον οποίο ακολούθησε από την Αντιόχεια στη Ρώμη. Έπειτα ο ίδιος ο Απόστολος Πέτρος τον χειροτόνησε επίσκοπο Ραβέννας. Εκεί ο Απολλινάριος εργάστηκε με πολύ ζήλο για τη διάδοση του Ευαγγελίου και κατόρθωσε τον φωτισμό πολλών ειδωλολατρών, με αποτέλεσμα οι ιερείς των ειδώλων να τον συλλάβουν και να τον κακοποιήσουν. Αργότερα ο Απολλινάριος θεράπευσε με τη χάρη του Θεού, τον Βονιφάτιο, διακεκριμένο μέλος της κοινωνίας της Ραβέννας, που ήταν κωφάλαλος και την κόρη του, που έπασχε από δαιμόνιο. Το γεγονός αυτό, έφερε πολλούς ειδωλολάτρες στην πίστη του Χρίστου και οι ιερείς των ειδώλων, αφού τον συνέλαβαν τον βασάνισαν σκληρά. Έπειτα ο Απολλινάριος αναχώρησε στην Αιμυλία, όπου ανέστησε την κόρη του πατρικίου Ρουφίνου, που ολόκληρη η οικογένεια του προσήλθε στον Χριστό. Τότε ο έπαρχος της πόλης, αφού τον βασάνισε τον έβαλε σ' ένα πλοίο για να τον εξορίσει. Το πλοίο όμως ναυάγησε, ο Απολλινάριος σώθηκε, βγήκε στη Μοισία της Θράκης και από εκεί επέστρεψε στη Ραβέννα. Μόλις έφτασε τον συνέλαβαν και τον έκλεισαν στη φυλακή με την ευθύνη κάποιου εκατόνταρχου. Ο εκατόνταρχος όμως ήταν χριστιανός και τον άφησε να φύγει. Όταν το έμαθαν αυτό οι Ιερείς των ειδώλων, έστειλαν ανθρώπους τους, οι όποιοι τον πρόλαβαν στο δρόμο και τον χτύπησαν τόσο άγρια, ώστε το σώμα του παραμορφώθηκε πνιγμένο στα αίματα. Τον νόμισαν πεθαμένο και τον άφησαν, αλλά χριστιανοί τον παρέλαβαν και τον περιποιήθηκαν. Μετά επτά ήμερες όμως, αφού ευλόγησε τα πνευματικά του παιδιά, παρέδωσε την αγία του ψυχή στον στεφανοδότη Θεό.
Ο Άγιος Βιτάλιος που μαρτύρησε στη Ραβέννα.
Μαρτύρησε το έτος 62 μ.Χ. Έκανε το επάγγελμα του οπλοποιού και άνηκε στους ένθερμους Χριστιανούς των χρόνων εκείνων. Όταν κάποτε στη Ραβέννα ήταν παρών στα βασανιστήρια κάποιου γιατρού, Ουρσικίνου ονομαζόμενου, ταράχτηκε και με δυνατή φωνή ενθάρρυνε τον γιατρό στο μαρτύριο. Με αποτέλεσμα ο γιατρός να υποστεί με γενναιότητα το μαρτύριο. Τότε ο δικαστής Παυλίνος διέταξε να συλλάβουν τον Βιτάλιο και να τον βασανίσουν. Γεμάτος από αίματα, ο Βιτάλιος, οδηγήθηκε σ' ένα βαθύ λάκκο, όπου τον θανάτωσαν ρίχνοντας του μεγάλες πέτρες. Αλλά η θεία δίκη δεν άργησε να έλθει. Τον Βιτάλιο κατάγγειλε στον Παυλίνο κάποιος ιερέας των ειδώλων, που και αυτός ήταν εκεί και έριχνε πέτρες στον Βιτάλιο. Ξαφνικά όμως, τον κατέλαβε δαιμόνιο και με σπασμούς φώναξε με άγρια φωνή: "Βιτάλιος ο μάρτυς του Χρίστου με κατακαίει σκληρά" και στην παραφροσύνη του ρίχτηκε στο ρεύμα του κοντινού ποταμού και πνίγηκε.
Ο Άγιος Απολλώνιος Ιερομάρτυρας επίσκοπος Ρώμης.
Μαρτύρησε, αφού τον θανάτωσαν με εκτοξευόμενα βέλη και κατόπιν τον έριξαν στη φωτιά. Επίσκοπος Ρώμης όμως με τέτοιο όνομα δεν υπήρξε. Ο δε Παρισινός Κωδ. 223 Coislin καλεί τον Άγιο αυτόν απλά Ιερομάρτυρα).
Οι Άγιοι Μάρτυρες που θανατώθηκαν από τους Βουλγάρους.
Ο βασιλιάς του Βυζαντίου Νικηφόρος ο Πατρίκιος, το 811, βγήκε από την Κωνσταντινούπολη με όλα του τα στρατεύματα, τον γιο του Σταυράκιο και τον γαμπρό του Μιχαήλ, για να πολεμήσει τους Βούλγαρους. Η μάχη ήταν σκληρή και ο Νικηφόρος νίκησε κατά κράτος τους Βούλγαρους. Αντί όμως να μεριμνήσει για την τακτοποίηση των στρατευμάτων του μετά τη νίκη, επιδόθηκε σε τσιμπούσια και οινοποσίες. Οι Βούλγαροι ανασυντάχθηκαν και την νύχτα έπεσαν κατά των Βυζαντινών στρατευμάτων, με αποτέλεσμα να τους διαλύσουν. Ο ίδιος ο βασιλιάς θανατώθηκε από τον αρχηγό των Βουλγάρων Κρούμο. Όσοι στρατιώτες συνελήφθηκαν, οι Βούλγαροι τους εξεβίαζαν ν' αρνηθούν τον Χριστό. Αλλά επειδή αυτοί αρνούνταν να αλλαξοπιστήσουν, άλλους θανάτωσαν με αποκεφαλισμό και άλλους με απαγχονισμό.
Οι Άγιοι Επτά Μάρτυρες που μαρτύρησαν στην Καρθαγένη κατ' άλλους στη Χαλδία (Χαλκηδόνα).
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για τον Βίο των Αγίων Μαρτύρων.
Η Σύναξη του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή εν τοις Ολύμπου πλησίον του Αγίου Θωμά.
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για το γεγονός.
Εγκαίνια Ναού "εν Σκάλλαις" (ή Χάλλαις) Αρχιστρατήγου Μιχαήλ.
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για το γεγονός αυτό.
Η Οσία Άννα η εν τω Λευκαδίω (ή Λευκάτη).
Υπήρξε στα χρόνια του βασιλιά Θεοφίλου του εικονομάχου (829-842) και ήταν κόρη πλούσιας και επίσημης οικογένειας. Η ίδια είχε άφθονα σωματικά και πνευματικά χαρίσματα διότι ανατράφηκε εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Μετά τον θάνατο των γονέων της, έγινε κληρονόμος της μεγάλης πατρικής περιουσίας, που μέρος της διαμοίρασε στους φτωχούς. Αλλά την ωραία αυτή κόρη, αγάπησε κάποιος Αγαρηνός, που διέμενε στην Κωνσταντινούπολη και τη ζήτησε σε γάμο, με την συγκατάθεση του βασιλιά Βασιλείου. Η Άννα δεν δέχτηκε και με δάκρυα προσευχόταν στον Θεό να την απαλλάξει απ' αυτόν τον πειρασμό. Πράγματι ο Θεός άκουσε τις προσευχές της και ο Αγαρηνός πέθανε. Τότε η Άννα, εντάχθηκε σε κάποιο μοναστήρι της Κωνσταντινούπολης, όπου επιδόθηκε σε σκληρότατη άσκηση και προσευχή. Έτσι ασκητικά αφού πέρασε για 50 χρόνια, μετά από βραχύχρονη ασθένεια, παρέδωσε την μακαριά ψυχή της στο Θεό. Το δε τίμιο λείψανο της, μετά από χρόνια όταν εκτάφηκε, βρέθηκε σώο και ευωδίαζε ολόκληρο θεία ευωδιά, και έκανε πολλά και διάφορα θαύματα.
Ο Άγιος Συμεών της Εμμέσας (Ρώσος Δια Χριστόν σαλός).
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για τον Βίο του Αγίου.
Η Οσία Πελαγία η Τηνία.
Η Πελαγία ήταν κόρη του παπά Νικηφόρου Νεγρεπόντη. Η μητέρα της ήταν από τον Τριπόταμο της Τήνου και άνηκε στην οικογένεια Φραγκούλη. Γεννήθηκε το 1752 στο χωριό Κάμπο της Τήνου και το κοσμικό της όνομα ήταν Λούκια. Από διάφορα έγγραφα φαίνεται ότι είχε ακόμα τρεις αδελφές. Η οικογένειά της διακρινόταν για την αγνή πίστη και την προσήλωση στα θρησκευτικά ιδεώδη. Λίγα χρόνια μετά τη γέννηση της Λουκίας ο πατέρας της πέθανε. Ήταν τότε 12 χρονών και έδειχνε σημάδια έντονης επιθυμίας να αφιερωθεί και να υπηρετήσει το θέλημα του Θεού. Οι δυσκολίες της ζωής έκαναν την μητέρα της να τη στείλει στον Τριπόταμο, στην κάπως πιο ευκατάστατη αδελφή της. Εκεί η Λούκια έμεινε τρία χρόνια και συχνά επισκεπτόταν την άλλη θεία της, που ήταν μοναχή στη Μονή Κεχροβουνίου. Ένοιωσε τότε επιτακτική την ανάγκη ν' ακολουθήσει τον μοναχικό βίο και σε ηλικία 15 χρονών μπήκε στο Μονστήρι σαν δόκιμη, υπό την επίβλεψη της θείας της μοναχής Πελαγίας. Όταν ήλθε η ώρα έγινε και η ίδια μοναχή με το όνομα Πελαγία. Ως μοναχή αφοσιώθηκε με ψυχή και σώμα στην λατρεία του Θεού και στην ανακούφιση των πασχόντων. Η αγνότητα της ψυχής της, η οσιότητα της ζωής της, η αυταπάρνηση της, η μυστική ζωή της κι ο πόθος της για λύτρωση συντέλεσαν ώστε η μοναχή Πελαγία να γίνει το "σκεύος εκλογής" για ν' αποκαλυφθεί σ' αυτήν η Παναγία για την εύρεση της Αγίας εικόνας της στον αγρό του Δοξαρά στην πόλη της Τήνου (30 Ιανουαρίου 1823), γεγονός που έμελλε να κάμει την Τήνο ιερό νησί και να κατατάξει την Πελαγία μεταξύ των Αγίων. Το γεγονός δε αυτό συνέβη όταν η Όσια ήταν 73 χρόνων και αρχιερέας Τήνου ήταν ο Γαβριήλ. Η Οσλια Πελαγία έκανε, με τις πρεσβείες της Παναγίας και τη χάρη του Θεού, αρκετά θαύματα πριν και μετά τον θάνατο της, ο όποιος ήλθε στις 28 Απριλίου 1834 και τάφηκε στο ναό των Ταξιαρχών του μοναστηριού. Το 1973 όμως, κτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός στο όνομα της, όπου φυλάσσεται και προσκυνείται η αγία κάρα της σήμερα. Ανακηρύχτηκε αγία με Συνοδική Πατριαρχική Πράξη στις 11 Σεπτεμβρίου 1970 και η μνήμη της ορίστηκε να τιμάται στις 23 Ιουλίου, την ήμερα δηλ. του οράματος της.
Απολυτίκιο. Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.Αμέμτπως εβίωσας εν εγκράτεια πολλή και πόνοις ασκήσεως και εν αγάπη θερμή, Πελαγία Θεόληπτε. Όθεν την Θεοτόκον επαλλήλως κατείδες, μηνύουσαν σοι Εικόνος την ανεύρεσιν ταύτης. Ην πρέσβευε, Αγία Μήτερ, υπέρ των τιμώντων σε.
Ο Άγιος Θύρσος.
Είναι ένας από τους τρεις Ιεράρχες της Καρπασίας. Στον χριστιανικό κόσμο είναι περισσότερο γνωστός με το λαϊκό όνομα «Αης Θέρισσος».
Κι είναι ένας πολύ σεβαστός κι αγαπητός Άγιος.
Δυστυχώς και γι' αυτόν οι πληροφορίες που έχουμε από το συναξάρι και την ακολουθία του, είναι πολύ φτωχές και περιορισμένες.
Λίγα πράγματα μας λένε για τη ζωή και τη δράση του. Μερικοί μάλιστα αμφισβητούν, αν αυτός υπήρξε ιεράρχης ή όσιος ή μάρτυρας.
Και τούτο, γιατί με το ίδιο όνομα είναι κι ένας άλλος άγιος, που έζησε στα χρόνια της βασιλείας του αυτοκράτορα Δεκίου και που μαρτύρησε στον Ελλήσποντο.
Όμως ο άγιος Θύρσος της Καρπασίας είναι ιεράρχης.
Τέτοιο τον παρουσιάζουν οι εικόνες του, όσο κι οι σχετικές παραδόσεις.
Πότε γεννήθηκε και που, μα και ποια υπήρξε η δράση του δεν γνωρίζουμε. Από την ακολουθία του μανθάνουμε πώς υπήρξε «θρέμμα κάλλιστον των Καρπασέων» κι ότι «εκ Βρέφους» πόθησε επιμελώς την αρετή. Τα λόγια αυτά του υμνογράφου μας βοηθούν να δεχτούμε τον Άγιο μας σαν ένα πρόσωπο που γεννήθηκε στην όμορφη επαρχία της Κύπρου, την Καρπασία. Κι αφού «εκ βρέφους» δηλαδή από την παιδική του ηλικία πόθησε την αρετή, θα πρέπει και οι γονείς του να ήταν ευσεβείς κι ενάρετοι. Και σαν τέτοιοι, αυτοί θα έρριψαν στην ψυχή του για πρώτη φορά τα σπέρματα μιας αγνής, ανώτερης πνευματικής ζωής. Επίσης από νωρίς αυτοί θα φρόντισαν να συνδέσουν το παιδί τους με την πηγή της χαράς και της δυνάμεως, τον Χριστό και την Εκκλησία..
Η κατοπινή εξέλιξη του μεγάλου Πατέρα μας υποχρεώνει να δεχτούμε τη θεοσεβή οικογένεια, σαν μια «κατ' οίκον Εκκλησία», που κέντρο των ενδιαφερόντων της είχε μόνο τον Χριστό και το θέλημα του.
Με της φαντασίας τη συνδρομή προχωρούμε να δούμε μερικές σκηνές από τη ζωή της ευλογημένης αυτής οικογενείας. ΣΚΗΝΗ 1. Χειμωνιάτικο Βράδυ. Μαζεμένα γύρω από τη φωτιά όλα τα πρόσωπα, ύστερα από την βαριά δουλειά της ημέρας, κάθονται και συνομιλούν. ο πατέρας κρατάει στα χέρια ένα πάπυρο. Τι να 'ναι τάχα; Μερικές σελίδες απ' την Κ. Διαθήκη. Στο λιγοστό φως του λύχνου παίρνει και διαβάζει. Κι ύστερα το τυλίγει πάλι κι αρχίζει η συζήτηση: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστίν η βασιλεία των ουρανών». Μακάριοι οι πτωχοί στο πνεύμα. Καλότυχοι εκείνοι που έχουνε ταπεινή γνώμη για τον εαυτό τους. Γιατί η ταπείνωση είναι η πρώτη αρετή. Η θρησκεία του Χριστού είναι η θρησκεία της ταπεινώσεως. Οι μυστηριώδεις αλήθειες του Θεού ξεσκεπάζονται μόνο στους ταπεινόφρονες... Μιλά ο ένας, ακούν οι άλλοι. Κάτι προσθέτει ο καθένας. Στο τέλος σηκώνονται. Κάνουν την προσευχή τους κι ύστερα με την ψυχή γαληνεμένη πάνε να κοιμηθούν.
ΣΚΗΝΗ 2. Καλοκαιριάτικη νύχτα. Η οικογένεια κάθεται στην αυλή. Σ' ένα κάθισμα πεσμένο είναι ένα κάνιστρο με μερικά κομμάτια ψωμί και λίγα χόρτα. Η οικογένεια έκαμε την προσευχή της και παίρνει το δείπνο της. Τα πρόσωπα μιλούν με αγάπη μεταξύ τους. Κάποια στιγμή ο πατέρας αρχίζει ένα ύμνο: «Αινείτε τον Κύριον εκ των ουρανών αινείτε αυτόν εν τοις υψίστοις. Αινείτε αυτόν πάντες οι άγγελοι αυτού- αινείτε αυτόν πάσαι αι δυνάμεις αυτού. Αινείτε αυτόν ήλιος και σελήνη• αινείτε αυτόν πάντα τα άστρα και το φως...» (Ψαλμ. 148). Στο τέλος η οικογένεια σηκώνεται. Οι ψυχές λουσμένες απ' το φως της χριστιανικής πίστεως και της ελπίδας καληνυχτίζουν η μια την άλλη και πηγαίνουν στο κρεβάτι.
ΣΚΗΝΗ 3. Κυριακάτικο πρωινό. Η οικογένεια είναι έτοιμη. Το κάθε πρόσωπο είναι ντυμένο με τα πιο καθαρά του ρούχα. Τα παιδιά προχωρούν μπροστά. Πίσω οι γονείς. που πάνε; Για την εκκλησία. Φτάνουν. Κάνουν τον σταυρό τους κι εισέρχονται με ευλάβεια. Με προσοχή παρακολουθούν το Μυστήριο της ζωής κι ακούν του Χριστού τα λόγια. Τα λόγια που στ' αλήθεια είναι τα μόνα ικανά να μορφώσουν πραγματικά τον άνθρωπο και να τον οδηγήσουν στη σωτηρία.
Τρεις σκηνές! Σκηνές γεμάτες νόημα, ειρήνη, ευλογία! Ποιος μπορεί να μη τις ζηλέψει και να μη τις νοσταλγήσει; Μπορεί να συγκριθούν αυτές με τον σημερινό τρόπο ζωής τόσων και τόσων αυτοκαλουμένων χριστιανικών οικογενειών; Εδώ του κόσμου τα αγαθά. Εκεί η λιτότης, η φτώχεια. Εδώ οι φωνές, τα νεύρα, η απογοήτευση, το άγχος. Εκεί η αγάπη, η γαλήνη, η χαρά... Γιατί τόση και τέτοια διαφορά; Γιατί εκεί βασίλευε ο Χριστός, που είναι η οδός, η αλήθεια, η ζωή. Ναι! ο Χριστός που είναι η πηγή της χαράς και η ειρήνη του κόσμου!
Στο χωριό του ο Θύρσος θα πρέπει να 'μαθε και τα λίγα γράμματα, τα παπαδογράμματα των χρόνων εκείνων. Η μελέτη όμως της Γραφής η τακτική και προσεκτική πλούτιζε καθημερινά τις γνώσεις του και καλλιεργούσε πλούσια την αγνή ψυχή του. Την καλλιεργούσε τόσο, ώστε μικροί και μεγάλοι με τον καιρό να τρέχουν σ' αυτόν με λαχτάρα, για ν' ακούσουν από το στόμα του τα φρόνιμα λόγια, τα αγνά, τα γεμάτα από χάρη «τα αλάτι ηρτυμένα» (Κολασ. δ', 6) κατά τον θείο Απόστολο. Έτσι έζησε τα παιδικά κι εφηβικά του χρόνια ο Άγιος. Με τη μελέτη της Αγίας Γραφής και τον αγώνα να επιτύχει τον αγιασμό του σώματος. Όταν έφτασε στη νεανική ηλικία, τότε προσήλθε στις τάξεις του κλήρου κι υπηρέτησε ως διάκονος κι ιερέας τη γενέτειρα του την Καρπασία. Αργότερα, όταν χήρεψε ο επισκοπικός θρόνος, δεν δίστασε μπροστά στις παρακλήσεις όλων να αποδεχθεί την κλήση και να αναλάβει και το υψηλό υπούργημα του επισκόπου. Το ανέλαβε και το τίμησε.
Η δράση του ως επισκόπου πρέπει να υπήρξε αξιόλογη. Η εποχή της χειροτονίας του συμπίπτει με περίοδο «πολιτικών ανωμαλιών» για το μαρτυρικό νησί μας. Οι διωγμοί κι ο πόνος πλάκωνε τις καρδιές. Χρειαζόταν ο ενισχυτής, ο παρηγορητής, ο δυνατός κήρυκας που θα φλόγιζε και πάλι τις ψυχές και θα τις ξεκούραζε. Και σαν τέτοιος βρέθηκε ο Δεσπότης. Με τις επισκέψεις του στα χωριά και την ύπαιθρο, τις συνεχείς επισκέψεις του, μα και τη συμπεριφορά του την πατρική, διασκέδασε τον πόνο κι έδωκε πάλι στις πονεμένες καρδιές την παρηγοριά, την ελπίδα, τη χαρά. Στο πρώτο τροπάριο της ακολουθίας του, του Εσπερινού, διαβάζουμε: «Και Καρπασέων πόλεις εφαίδρυνας, δια του τρόπου της πολιτείας σου, ω παμμακάριστε...» Η φράση αυτή μας βοηθά πολλά να νοήσουμε και να φανταστούμε. Τις πονηρές εκείνες μέρες ο μακάριος αθλητής πρέπει να έγινε του ποιμνίου του η ψυχή κι ο παρήγορος άγγελος. Η πόρτα του επισκοπείου του ήταν πάντα ανοικτή. Εκεί οι πεινασμένοι βρίσκανε το ψωμί, οι κατατρεγμένοι την ασφάλεια, οι πονεμένοι την παρηγοριά, οι ορφανοί τον πατέρα κι ο καθένας ότι είχε ανάγκη. Σύνθημα της ζωής του είχε βάλει ο σπλαγχνικός και θεοφιλής επίσκοπος τα λόγια του θείου Παύλου: «Τοις πάσι γέγονα τα πάντα, ίνα πάντως τινάς σώσω». Κι αυτός έγινε «τοις πάσι τα πάντα». Έγινε για όλους τα πάντα, χωρίς μονάχα να παραβεί ποτές το θέλημα του Θεού, Όταν οι εσωτερικές ανωμαλίες συγκλόνιζαν τις κοινότητες, ο φλογερός επίσκοπος έτρεχε κοντά στα φοβισμένα και πονεμένα παιδιά του, πότε πεζοπορώντας μίλια μακριά, πότε καβάλα σε κανένα γαϊδουράκι -τι πολυτέλεια αλήθεια!- για να ενισχύσει και ξεκουράσει και τονώσει. - Παιδιά μου, τους έλεγε συχνά. «Μη φοβηθήτε από των αποκτεννόντων το σώμα την δε ψυχήν μη δυναμένων αποκτείναι». Ας κάμνουν επιδρομές οι εχθροί του Χριστού. Κι ας αρπάζουν τις περιουσίες και το ψωμί των παιδιών μας. ο Κύριος δεν θα μας εγκαταλείψει. Μας το υπόσχεται! «Μη επιλήσεται γυνή του παιδιού αυτής του μη ελεήσαι τα εκγονα αυτής; Ει δε και ταύτα επιλάθοιτο γυνή, αλλά εγώ ουκ επιλήσομαί σου, λέγει Κύριος». Μήπως είναι δυνατόν, η μητέρα να λησμονήσει ποτέ τα σπλάγχνα της, τα παιδιά της; Αλλά κι αν υπάρξει τέτοια μητέρα, εγώ όμως ποτέ δεν θα σε ξεχάσω, λέγει και βεβαιώνει ο Κύριος. Ναι! δεν θα μας ξεχάσει ο άγιος Θεός. Μας δοκιμάζει μόνο. «Μας δοκιμάζει προς το συμφέρον! Να 'στε βέβαιοι, πώς κάποια μέρα και πολύ σύντομα θα εξαλείψει τα δάκρυα μας και θα μας δώσει πάλι τη χαρά. Το Έθνος μας, θα ζήσει και θα θριαμβεύσει...» Πόσο επίκαιρα είναι τα λόγια τούτα του αγίου επισκόπου και για τους σημερινούς χριστιανούς του αναξιοπαθούντος μαρτυρικού νησιού.
Τα προφητικά λόγια του ουρανόσταλτου ιεράρχου πραγματοποιήθηκαν κι οι προβλέψεις του επαλήθευσαν. Οι Άραβες διατήρησαν κάποιο έλεγχο πάνω στο νησί μας μέχρι τον καιρό του Νικηφόρου Φωκά. ο μεγάλος αυτός στρατηγός κι αργότερα αυτοκράτορας κατά το 965 λευτέρωσε την Κύπρο μας από την εξουσία τους και την έκαμε ξανά επαρχία της μεγάλης μας Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Ο φλογερός πόθος του Αγίου να ζει απερίσπαστα κοντά στον Θεό, τον έκαμε μόλις βρήκε τον κατάλληλο διάδοχο να παραιτηθεί από το αξίωμα του Αρχιερέα. Ναι! να παραιτηθεί και να αποσυρθεί σε μια σπηλιά στη βόρεια ακτή της Καρπασίας κι εκεί να ζήσει τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του ως ασκητής. Στο ησυχαστήριο του πλήθη πιστών τον επεσκέπτοντο καθημερινά, για ν' ακούσουν τα λόγια και τις συμβουλές του και να πάρουν την ευλογία του. Στη σπηλιά αυτή έμεινε μέχρι τέλους. Με την προσευχή και την αυστηρή άσκηση «εκάθηρε τας αισθήσεις» και αναδείχθηκε «κανών, ασκητών το καύχημα, Κυπρίων το μέγα εύχος, και Καρπασέων αγλάισμα».
Ο θάνατός του καταλύπησε τους πάντας. Με δάκρυα τα πνευματικά του παιδία κήδεψαν το άγιο σκήνωμα του και δίπλα στη σπηλιά που ασκήτεψε, έκτισαν ένα όμορφο ναό μέσα στον οποίο σε μια λάρνακα φύλαξαν τα Ιερά λείψανα του. Τα θαύματα που έκανε, όταν ζούσε, συνεχίστηκαν και μετά τον θάνατο του. Ένα τέτοιο θαύμα είναι και τούτο: Ένας χριστιανός απ' το Καρπάσι πόνεσε πολύ τα μάτια του. Υπέφερε για καιρό' το ένα μάλιστα από τα μάτια κατέβασε μέσα άσπρο και δεν έβλεπε τίποτα. Μη έχοντας τι να κάμει θυμήθηκε τον Άγιο. Ετοίμασε τα απαραίτητα για μια λειτουργία και παρακάλεσε τον ιερέα να πάνε μαζί να λειτουργήσει και να τον κοινωνήσει. Πήγαν από το βράδυ. Όλη τη νύχτα σχεδόν ο άρρωστος την πέρασε άγρυπνος, γονατιστός και προσευχόμενος. Κατά τα ξημερώματα οι πόνοι μαλάκωσαν κι ο άνθρωπος κοιμήθηκε λίγο. Το πρωί έγινε η θεία λειτουργία και κοινώνησε κιόλας. Αφού ξεκουράστηκαν, ξεκίνησαν για το χωριό. Όταν έφτασαν κοντά στο γεφύρι, που βρίσκεται έξω από το Καρπάσι, στον άνθρωπο μας ήρθε μια επιθυμία να βγάλει από το κεφάλι το μανδήλι με το οποίον είχε δεμένο το μάτι του. Το έκαμε. και ώ του θαύματος! Το μάτι του ήταν τελείως καλά κι έβλεπε θαυμάσια! Στ' αλήθεια! «Τοις αγίοις τοις εν τη γη εθαυμάστωσεν ο Κύριος».
Χιλιάδες πιστών επισκέπτονται κάθε χρόνο τον ομώνυμο ναό του για να ζητήσουν με ευλάβεια τη χάρη του. Το αγίασμα του θεραπεύει τον ομματόπονο και τα δερματικά νοσήματα. Πιστεύεται όμως πώς οι άρρωστοι, μετά που θα πλυθούν με το αγίασμα του αγίου, πρέπει να ξεπλυθούν με θαλασσινό νερό. Επίσης σαν το αγίασμα μεταφερθεί, λέγεται πώς χάνει τη θεραπευτική του ιδιότητα.
Η ζωή του μεγάλου ιεράρχου είναι μια υπόμνηση του τι μπορεί να επιτύχει ένας ενάρετος άνθρωπος. Ας μη γνωρίζει πολλά πράγματα. Ας μην κρατά διπλώματα. Ας έχει μόνον αρετή. Ας είναι ενάρετος! Τότε έχει το πάν. Κι η αρετή, όπως ξέρουμε επιτυγχάνεται μόνο με τον Χριστό. Την ποθούμε; Την θέλουμε; Την ζητούμε; Ας είναι ο δρόμος κι ένας ο τρόπος να την κερδίσουμε. Να γίνουμε άνθρωποι του Χριστού.
Απολυτίκιο Ήχος δ'.Τοις πίστει προστρέχουσι, Θύρσε τρισόλβιε, σορώ των λειψάνων σου, και προσκυνούσα πιστώς, του είδους εμφέρειαν, άφεσιν των πταισμάτων, και σωμάτων την ρώσιν, δώρησε ιεράρχα, εκ παντοίων κινδύνων, και παθών αρρώστιας, πάντας εκλύτρωσε.
Απολυτίκιο Έτερον Ήχος α'.Καρπασέων το κλέος και Κυπρίων αγλάϊσμα, και θαυματουργός ανεδείχθης, Θύρσε ιεράρχα αοίδιμε, νηστεία, αγρυπνία, προσευχή, ουράνια χαρίσματα λαβών, θεραπεύεις τους νοσούντας, και τάς ψυχάς των πίστει προστρεχόντων σοι. Δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύ ν, δόξα τω σε στεφάνωσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα.
