Προεόρτιο της Μεταμόρφωσις του Σωτήρος Χριστού, Ευσιγνίου, Καττιδίου και Καττιδιανού, Νόννας, Σόλεβ Αιγυπτίου, Φαβίου Ιερομάρτυρα, Θερισσού Επισκόπου, Ευθυμίου Πατριάρχη, Χρήστου εκ Πρεβέζης, Ευγενίου Αιτωλού
Προεόρτια της Μεταμόρφωσις Σωτήρος Χριστού
Ο Κύριος είχε προειπεί στους μαθητές του για τούς κινδύνους, για τα πάθη του και την θανάτωση του και επίσης για το τι θα τραβούσαν στην συνέχεια από τούς ειδωλολάτρες και τούς εχθρούς του Ευαγγελίου, λέγοντας τους πώς αυτά ανήκουν στην παρούσα ζωή. Εκείνο όμως πού έχει ουσιαστική σημασία είναι η αιώνια ζωή. Έτσι λοιπόν ο Χριστός θέλοντας να δείξει στους μαθητές του μία πρόγευση της αιώνιας ζωής, παρέλαβε τρεις από τούς μαθητές τους, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη και τούς ανέβασε σε ένα βουνό. Εκεί μεταμορφώθηκε και έλαμψε το πρόσωπό Του σαν το φως. και τότε εμφανίστηκαν ο Μωυσής και ο Ηλίας οι οποίοι συνομίλησαν μαζί με τον Ιησού. Ο Κύριος πήρε μόνο αυτούς τούς μαθητές, διότι είχαν κάποια υπεροχή έναντι των άλλων. Συγκεκριμένα ο Πέτρος γιατί αγαπούσε πολύ τον Χριστό, ο Ιωάννης γιατί τον αγαπούσε πολύ ο Χριστός και ο Ιάκωβος επειδή είχε την δύναμη να πιει το ποτήρι πού ήπιε ο Χριστός. Τούς Μωϋσή και Ηλία τούς έφερε για να διορθώσει τις εντυπώσεις πού υπήρχαν μέχρι τότε για το ποίος ήταν, αν ήταν δηλαδή ο Ιωάννης ο Βαπτιστής η κάποιος μεγάλος προφήτης. Αυτά λοιπόν συνέβησαν στην Μεταμόρφωση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, στο όρος Θαβώρ.
Απολυτίκιον. Ήχος δ’.
Χριστού την Μεταμόρφωσιν προϋπαντήσωμεν, φαιδρώς πανηγυρίζοντες τα προεόρτια, πιστοί και βοήσωμεν, Ήγγικεν η ημέρα της ενθέου ευφροσύνης, άνεισιν εις το όρος το Θαβώρ ο Δεσπότης, της θεότητος αυτού απαστράψαι την ωραιότητα.
Κοντάκιον Προεόρτιον. Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.
Εν τη θεία σήμερον Μεταμορφώσει, η βροτεία άπασα, φύσις προλάμπει θεϊκώς, εν ευφροσύνη κραυγάζουσα, Μεταμορφούται Χριστός, σώζων άπαντας.
Ο Άγιος ΕυσίγνιοςΓεννήθηκε στην Αντιόχεια και ήταν στρατιωτικός για εξήντα ολόκληρα χρόνια. Στρατεύθηκε όταν βασίλευε ο Κώνστας ο Χλωρός, πατέρας του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Έζησε πολλά χρόνια και πρόφθασε μέχρι και τη βασιλεία του Ιουλιανού του Παραβάτη. Όταν κάποτε ο βασιλιάς αυτός έφθασε στην Αντιόχεια, ζήτησε να τον δει κάποιος γέροντας στρατιώτης 110 χρονών! Ο Ιουλιανός από περιέργεια τον δέχθηκε, και έμεινε έκπληκτος όταν είδε το γέροντα στρατιώτη τόσων χρονών να διατηρεί αλύγιστο το σώμα του. Διέταξε και τον περιποιήθηκαν όσο το δυνατόν καλύτερα. Αλλά ο Ευσίγνιος δεν ικανοποιήθηκε απ' αυτές τις περιποιήσεις του Ιουλιανού και του δήλωσε ότι είναι χριστιανός και ότι μάταια προσπαθεί να ζωντανέψει ένα πτώμα, όπως είναι η ειδωλολατρία. Και επί τέλους, να πάψει να διώκει το Χριστό. Όταν άκουσε αυτά ο Ιουλιανός, εξαγριώθηκε και διέταξε αμέσως να τον αποκεφαλίσουν. Τότε ο Ευσίγνιος, γεμάτος από χαρά, είπε: "Ευχαριστώ, βασιλιά. Ο θάνατος με σεβάστηκε στο πεδίο των μαχών, για να με εύρει τώρα και να μου δώσει το κτύπημα χάριν του Χρίστου. Τέτοιο τέλος είναι άξιο χριστιανού στρατιώτη, και δοξολογώ τον Ύψιστο πού ευδόκησε να με επιφυλάξει για τέτοιο τέλος". Έτσι ο Ευσίγνιος έλαβε τον τίμιο θάνατο του μαρτυρίου με αποκεφαλισμό.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.Ως έμπλεως πίστεως, της προς Χριστόν ευσεβώς, νεάζον το φρόνημα, έσχες εν γήρα καλώς, Ευσίγνιε ένδοξε, όθεν ομολογήσας, τον Υπέρθεον Λόγον, ήλεγξας θαρσαλέως, Παραβάτου το θράσος, εντεύθεν μετά Μαρτύρων, ως Μάρτυς δεδόξασαι.
Κοντάκιον. Ήχος πλ. δ’. Ως απαρχάς.
Ως ευσεβείας μάρτυρα, και αληθή θεόφρονα, η Εκκλησία γεραίρει δοξάζουσα, τους θείους άθλους σήμερον, του σοφού Ευσιγνίου, ακαταπαύστως βοώσα, Ταις αυτού ικεσίαις, τους δούλους σου συντήρησον Πολυέλεε.
Τα Άγια Αδέλφια Καττίδιος και Καττιδιανός
Μαρτύρησαν δια λιθοβολισμού.
Η Αγία Νόννα
Η Αγία αυτή ανήκει στη μερίδα των χριστιανών γυναικών, και μητέρων, που με το φως του Ιησού Χριστού λάμπρυναν το στερέωμα της χριστιανικής Ιστορίας. Ευσεβής, αγνή, με θερμή πίστη, με διαμαντένιο χαρακτήρα, με πολλή μελέτη και ακριβή γνώση των δογμάτων και των εντολών της χριστιανικής θρησκείας, αναδείχτηκε ο καλός άγγελος του σπιτιού της. Ο σύζυγος της Γρηγόριος είχε πέσει στην αίρεση των Υψισταρίων, που δεχόταν μονοπρόσωπο τον Ύψιστο και απέρριπτε τον Τριαδικό Θεό. Αλλά η Νόννα με τις προσευχές της και την πειθώ, που εξασκούσε με σοφία και στοργή, επανέφερε το σύζυγο της στον ορθόδοξο δρόμο, για να αναδειχθεί στη συνέχεια ένας από τους πιο ευσεβείς επισκόπους της Εκκλησίας μας. Έπειτα η Νόννα, έδειξε τόσο μεγάλη προσοχή στην ανατροφή των παιδιών της, ώστε ανέδειξε πολύτιμες δυνάμεις και έξοχα κοσμήματα της χριστιανικής πίστης. Και αυτά ήταν, ο μεγάλος πατέρας της Εκκλησίας μας Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο άλλος γιος της Καισάριος και η πασίγνωστη -για την ευσέβεια της- κόρη της Γοργονία. Έτσι η Νόννα αποτελεί παράδειγμα για μίμηση στις κοινωνίες, που θέλουν να αντλούν από την οικογένεια χριστιανική τόνωση, και νικηφόρες δυνάμεις κατά των ασεβών δοξασιών και της τυραννίας των παθών. Η Αγία Νόννα απεβίωσε ειρηνικά.
Ο Άγιος Σόλεβ ο Αιγύπτιος
Μαρτύρησε δια τοξευόμενου βέλους.
Ο Άγιος Φάβιος (ή σωστότερα Φαβιανός) ο Ιερομάρτυρας επίσκοπος Ρώμης
Μαρτύρησε δια ξίφους. Στους καταλόγους των πάπων μεταξύ των μαρτύρων συγκαταλέγεται ο πάπας Φαβιανός (236-350), που μαρτύρησαν επί Δεκίου την 20ή Ιανουαρίου (Ευσεβίου Εκκλ. Ιστορία κεφ. κθ').
Ο Άγιος Θέρισσος (ή Θύρσος) επίσκοπος Καρπασίας
Κύπριος Άγιος, επ' ονόματι του οποίου σώζεται και αρχαίος ναός κοντά στη θάλασσα. (Περιττώς επαναλαμβάνεται η μνήμη του, από ορισμένα Αγιολόγια, και την 23η Ιουλίου).
Ο Άγιος Ευθύμιος Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
Τη μνήμη του αναγράφει ο Γεδεών στο Εορτολόγιό του σελ. 149. Ο Ευθύμιος αυτός είναι, που πατριάρχευσε από το 906-911 και μετά την παύση του Αλεξάνδρου, αδελφού του Λέοντα του Σοφού. Κατόπιν αποσύρθηκε στη Μονή του Αγαθού, όπου απεβίωσε ειρηνικά την 5η Αυγούστου του 917.
Ο Άγιος Χρήστος από την Πρέβεζα
Ο ήρωας αυτός της Ορθοδοξίας ήταν από την Πρέβεζα. "Αν και ναυτικός στο επάγγελμα, καθόλου δεν αποξενώθηκε από την χριστιανοπρεπή διαγωγή του. Όταν κάποτε το πλοίο στο όποιο δούλευε έφτασε από την Κρήτη στο λιμάνι της Κω, ο Χρήστος αμέσως έτρεξε στην Εκκλησία, προσευχήθηκε, βρήκε πνευματικό και εξομολογήθηκε. Μετά από μέρες, όταν πήγαινε για το πλοίο του, συναντήθηκε με γενίτσαρους, που άρχισαν να του βρίζουν την πίστη και το άγιο βάπτισμα. Ο Χρήστος δεν φοβήθηκε και απάντησε στους Τούρκους, ότι ο Μωάμεθ είναι ο κολασμένος αντίχριστος. Γεμάτοι θυμό οι γενίτσαροι, όρμησαν επάνω του και με άγρια χτυπήματα του είπαν ν' αρνηθεί την πίστη του για να σωθεί. Ο Χρήστος απάντησε απαγγέλλοντας το σύμβολο της πίστης. Τότε αυτοί, τον έβγαλαν έξω από την πόλη και τον έκαψαν ζωντανό. Οι άπιστοι άφησαν το σώμα του άταφο για ένα μήνα. 'Αλλά το λείψανο του Αγίου έμεινε αναλλοίωτο και στις πρώτες νύχτες το σκέπαζε κάποιο γλυκό φως, που προερχόταν από τον ουρανό. Μάλιστα, κατά το διάστημα αυτό έκανε και πολλά θαύματα. Όλα αυτά έγιναν στις 5 Αυγούστου 1668.
Ο Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός
Ο όσιος Ευγένιος Ιωαννούλιος ή Γιαννούλης ο Αιτωλός, γεννήθηκε το 1595 ή 1596 στο Μέγα Δένδρο Αποκούρου από πτωχούς γονείς. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1616 στη Μονή Τατάρνας και για μικρό χρονικό διάστημα παρέμεινε στη Μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Το 1619 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στη Μονή Σινά από τον τότε Πατριάρχη Αλεξανδρείας Κύριλλο Λούκαρη και κατόπιν Οικουμενικό Πατριάρχη με τον όποιο έζησε πολλές ταλαιπωρίες για την προσήλωση του στην Ορθοδοξία και για το αδούλωτο πνεύμα του. Ο Ευγένιος, έφτασε στο σημείο, ακόμα και να καθαιρεθεί από τον Τουρκόφιλο και Λατινόφρονα Πατριάρχη Κύριλλο Κοντάρη, αλλά αργότερα, το 1639, ο Πατριάρχης Παρθενίας τον αποκατέστησε πανηγυρικά. Ο όσιος Ευγένιος από το 1639 ως το 1640 διηύθυνε τη Σχολή της Άρτας. Αργότερα πήγε στο Καρπενήσι, όπου ανήγειρε μεγαλύτερο ναό της Αγίας Τριάδας και στον περίβολο του Σχολή Ανωτέρων Γραμμάτων, που έγινε για την Ευρυτανία κέντρο πνευματικής αναγέννησης και αναδείχτηκαν από εκεί πολλοί σπουδαίοι άντρες, όπως επίσκοποι, Πατριάρχες κλπ. Επίσης ο Όσιος, ίδρυσε Σχολές στη Μονή Αγίας Παρασκευής στα Βραγιαννά και στο Αιτωλικό. Πέθανε το 1682 και τάφηκε στον νάρθηκα της Αγίας Παρασκευής, αφήνοντας αξιόλογο συγγραφικό έργο. Από την Ορθόδοξη Εκκλησία αγιοποιήθηκε την 1η Ιουλίου 1982. (Η μνήμη του αναφέρεται την 6η Αυγούστου, αλλά επειδή συμπίπτει με την μεγάλη εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος εορτάζεται την 5η Αυγούστου).
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.Διδάσκαλος ένθεος και οδηγός των πιστών εδείχθης εν Πνεύματι, οία θεράπων Χριστού, Ευγένιε Όσιε, λόγω γαρ διαπρεπών και λαμπρότητι βίου, ώφθης της ευσέβειας πρακτικός υποφήτης, διό η Εκκλησία μακαρίζει σε.
