30 Απριλίου 1825 – Η πυρπόληση του τουρκικού στόλου του Ιμπραήμ

Η ΑΠΕΙΛΗ ΤΟΥ ΙΜΠΡΑΗΜ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ

Ψάχνοντας στις σελίδες της Ιστορίας για την δράση του Πιπίνου, βρήκαμε ενδιαφέροντα στοιχεία από το προσφάτως εκδοθέν βιβλίο του 100χρονου Ακαδημαϊκού (που είναι ακούραστος πνευματικός δημιουργός με ζηλευτή διαύγεια ακόμη και σε αυτήν την ηλικία ) Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου για την κρίσιμη περίοδο της Πελοποννήσου στο διάστημα Φεβρουάριος έως Μάιος 1825. Πρόκειται για μία παλιά έρευνα του Μιχ. Σακελλαρίου, ήδη από την περίοδο του Μεσοπολέμου και της Κατοχής, αλλά που τώρα εξεδόθη (από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

Με τίτλο “Η απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο – καταλύτης για την αποδιοργάνωση της Ελληνικής Επανάστασης” παρουσιάζεται μέσα από πλήθος εγγράφων η απειλή του Ιμπραήμ που οδήγησε σταδιακά σε κίνδυνο εξάλειψης την ελληνική επανάσταση, καθώς ο Αιγύπτιος Πασάς είχε εκμεταλλευτεί τα δικά του πλεονεκτήματα (τακτικός στρατός, ήπια αντιμετώπιση πληθυσμού – προσκυνήματα κλπ) και τα ελληνικά μειονεκτήματα (εμφύλιος, φυλάκιση ηγετών Πελοποννήσου, διασπάθιση ξένων δανείων κλπ). Στις σελίδες 408-411 περιγράφει το κατόρθωμα των Ανδρέα Μιαούλη (ως Ναυάρχου) και Ανδρέα Πιπίνου (ως πυρπολητή μαζί με άλλους) που έλαβε χώρα στις 30 Απριλίου 1825 στη περιοχή της Μεθώνης . Πρόκειται για την καταστροφή 12 αιγυπτιακών πλοίων από αυτήν την παράτολμη – καταδρομική επίθεση των Ελλήνων ναυτικών.

Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΣΤΗΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑ

Ας δούμε πώς τα περιγράφει, μέσα από επίσημα έγγραφα της εποχής, ο Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου στο παραπάνω βιβλίο του: Είχε προηγηθεί η κατάκτηση της Σφακτηρίας από τους Αιγυπτίους και ο θάνατος 400 και πλέον Ελλήνων εκεί, η συνεχής απειλή του εχθρικού στόλου (που αμφισβητούσε την ελληνική ναυτική κυριαρχία) και ο κίνδυνος κατάληψης του Νεοκάστρου που έκαναν τον Μιαούλη να ζητά δράση. Γράφει ο Σακελλαρίου: Και εκείνη την στιγμή γύριζε μέσα στο μυαλό του η ιδέα να κάνει κάτι παράτολμο πριν απομακρυνθεί: να μπάσει στο λιμάνι του Ναβαρίνου τα δύο πυρπολικά του και να κάψει όσο περισσότερα πλοία του αιγυπτιακού στόλου. Κάλεσε τους δύο κυβερνήτες.

Ο Ανδρέας Πιπίνος δήλωσε με θάρρος ότι μπαίνει. Αλλά ο κίνδυνος ήταν τόσο μεγάλος που δεν βρίσκονταν αρκετοί ναύτες. Μόνον έξι από τους ανθρώπους του δέχονταν να τον ακολουθήσουν. Ο Μιαούλης προκήρυξε αμοιβή 1000 γρόσια αν κατόρθωναν να κάψουν καμιά φρεγάτα. Έτσι παρουσιάστηκαν λίγοι ακόμη ναύτες από διάφορα πλοία και καταρτίσθηκε πλήρωμα. Ο κυβερνήτης του δεύτερου πυρπολικού, ο Δημήτρης Ραφαλιάς, δεν θέλησε να ριψοκινδυνεύσει.

Τότε παρουσιάσθηκε εθελοντής και ζήτησε να οδηγήσει το πυρπολικό ο Γιώργης Πολίτης, απλός ναύτης. Ο Ραφαλιάς παραιτήθηκε από τη θέση του και αντικαταστάθηκε από αυτόν. Και γι’ αυτό το πυρπολικό βρέθηκαν λίγοι ακόμη ναύτες από διάφορα πλοία. Ενώ γίνονταν τούτα, έφθασαν τα τέσσερα νέα πυρπολικά που έρχονταν από την Ύδρα: των Αντώνη Μπίκου, Αναστασίου Ρομπότση, Δημήτρη Τσαπέλη και Κ. Μπελεμπίνη, καθώς και η γολέτα “Τερψιχόρη” με λίγα πολεμοφόδια .

Την ίδια νύκτα η υδραίικη μοίρα, δώδεκα πλοία και τα έξι πυρπολικά αγκυροβόλησαν πίσω από την (νήσο) Σαπιέντζα. Εκεί έμεινε όλη την άλλην ημέρα, προσπαθώντας να κρυφτεί. Αλλά δεν το κατόρθωσε. Ένα αυστριακό πλοίο την είδε και, αφού μπήκε στο κανάλι, το απόγευμα της 30ης Απριλίου /12ης Μαΐου ειδοποίησε τους επικεφαλής της αλγερινής και της αιγυπτιακής μοίρας (του Ιμπραήμ) για την παρουσία του ελληνικού στόλου και τους ανακοίνωσε ότι σε λίγο θα δέχονταν επίθεση από αυτόν.

Μόλις πήρε αυτήν την πληροφορία ο διοικητής της αλγερινής μοίρας, διέταξε τα πλοία του να τεθούν σε κίνηση και να ανοιχθούν. Οι Αιγύπτιοι φάνηκαν νωθροί. Πολλοί κυβερνήτες και πληρώματα ήσαν έξω στην Μεθώνη και διασκέδαζαν. Μα ο Μιαούλης δεν άργησε. Παρέκαμψε την Σαπιέντζα και μπήκε στο στενό ανάμεσα σε αυτήν και την (νήσο) Σχίζα. Μία ώρα αργότερα, κατά τις 5μ.μ., τα ελληνικά σκαριά βρίσκονταν ξαφνικά μπροστά στον εχθρό. Ο άνεμος ήταν νοτιοανατολικός, δηλαδή στον άξονα του στενού Σαπιέντζας – Μεθώνης όπου βρισκόταν ο αιγυπτιακός στόλος. Τα ελληνικά πλοία είχαν τον καιρό από την πρύμνη.

Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΥΡΠΟΛΙΚΩΝ

Καθώς μπήκαν στο στενό, άρχισαν να κανονιοβολούν. Άνοιξαν επίθεση κατά των Αλγερινών και λίγο έλειψε να κτυπήσουν και το αυστριακό επειδή δεν διέκριναν την σημαία του. Οι Αιγύπτιοι τα έχασαν. Βρέθηκαν υποχρεωμένοι εκείνη τη στιγμή να κάμουν τους απαραίτητους χειρισμούς για να κινηθούν. Πάνω στον πανικό δεν σκέφθηκαν να κόψουν τις άγκυρες. Ενώ τα ελληνικά μαχητικά πλοία συμπλέκονταν με τα αλγερινά που βρίσκονταν σε κίνηση και τα αιγυπτιακά έμεναν καθηλωμένα, τα έξι Ελληνικά πυρπολικά (ανάμεσα τους και ο Πιπίνος) μπόρεσαν να αναπτυχθούν και να διαλέξουν τα θύματά τους.

Η παρουσία τους επιδείνωσε τη σύγχυση των αιγυπτιακών πληρωμάτων. Εγκατέλειψαν τους χειρισμούς και άλλοι όρμησαν να μπουν στις βάρκες, άλλοι έπεσαν στην θάλασσα. Ένα πυρπολικό έδωσε φωτιά στην ωραία κορβέτα, που μεταδόθηκε και σε μία άλλη γειτονική της. Το δεύτερο πυρπολικό έκαψε την φρεγάτα «Ασία» των 44 κανονιών, άλλα πυρπολικά έκαψαν δύο βρίκια και δύο γολέτες. Από αυτά τα σκάφη πήραν φωτιά και άλλα πέντε, μεταγωγικά. Δηλαδή ο αιγυπτιακός στόλος έχασε δώδεκα πλοία.

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΧΘΡΙΚΩΝ ΠΛΟΙΩΝ

Όλα αυτά καίγονταν συγχρόνως προξενώντας μοναδικό για την ένταση του θέαμα. Μα και αυτό ξεπεράστηκε: σε λίγο η φωτιά έφθανε στις πυριτιδαποθήκες. Κάθε φορά που συνέβαινε τούτο σημειωνόταν τρομερή έκρηξη και το σκάφος τιναζόταν στον αέρα. Αυτό έγινε δώδεκα φορές, η μία μετά την άλλη. Μέσα σε αυτή την κόλαση βρήκαν τον θάνατο οι μισοί άνδρες από τα πληρώματα, πολυάριθμοι ακρωτηριάσθηκαν ή έπαθαν φρικτά εγκαύματα…. Από τις ανατινάξεις κινδύνευσε να καταστραφεί και η Μεθώνη….

Έτσι η τολμηρή αυτή επίθεση κατέληξε στη μεγαλύτερη τέτοιου είδους επιτυχία του ελληνικού στόλου. Αν προκαλούσε και εκρήξεις μέσα στην πόλη, όπως λίγο έλειψε, θα αποτελούσε καίριο πλήγμα για τον Ιμπραήμ. Μια άλλη τέτοια επιχείρηση εναντίον του στόλου που είχε μπει στο λιμάνι του Ναβαρίνου (Πύλου) μπορούσε να φέρει τον Ιμπραήμ σε απελπιστική θέση. Αλλά γι’ αυτό χρειάζονταν πολύ περισσότερα πυρπολικά. Ο Μιαούλης διαπίστωνε με μεγάλη του πίκρα πόσο περιορισμένα μέσα διέθετε.

Αναφέροντας το κατόρθωμα του στόλου στην Ύδρα δεν παρέλειψε να επαναλάβει για άλλη μία φορά την ανάγκη που είχε από πυρπολικά  – και τώρα πιο εύγλωττα μιλούσε το ίδιο το κατόρθωμά τους.

Παρά τη μεγάλη έκτασή της και τις φρικτές για τους Αιγυπτίους συνέπειες της, αυτή η καταστροφή δεν υπήρξε καίρια και ούτε μπορούσε να επιδράσει στην έκβαση του πολέμου. Ο ίδιος ο Ιμπραήμ τη δέχθηκε με πολλή ψυχραιμία. Αρκέσθηκε να πει: «Ο πατέρας μου είναι πλούσιος. Θα φτιάσει άλλα, περισσότερα, δυνατότερα και ωραιότερα πολεμικά!»

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Ο Μιαούλης ύστερα από αυτό το κατόρθωμα οδήγησε την υδραίικη μοίρα στον Αλμυρό. Και οι Σπετσιώτες, αφού έμειναν τρεις ημέρες στα ανοικτά του Νεοκάστρου και της Μεθώνης, πήγαν και ενώθηκαν μαζί του. Αυτή η επιτυχία στην θάλασσα, παρότι σε λίγους μήνες οι δυνάμεις του Ιμπραήμ θα αρχίζουν να εξαλείφουν την επανάσταση σε όλην την Πελοπόννησο (για να χτυπήσουν και την Στερεά τον Απρίλιο του 1826 με την κατάκτηση του Μεσολογγίου) απέδειξε την ελληνική ικανότητα στον ναυτικό Αγώνα και την θέληση ενός Έθνους να υπερασπιστεί την Ελευθερία του.

Μέχρι σήμερα ο ελληνικός στόλος είναι μία εγγύηση για την ναυτική υπεροχή των Ελλήνων στο Αιγαίο και την Μεσόγειο, κάτι που δεν αγνοούν οι Τούρκοι γείτονες. Το παράδειγμα της πυρπόλησης στην Μεθώνη στις 30 Απριλίου 1825 είναι χαρακτηριστικό. Και πολύ διδακτικό στις σημερινές στιγμές της μιζέριας που μας έχουν επιβάλει ξένοι και ντόπιοι διαχειριστές της ζωής μας.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ: Γεώργιος Διον. Κουρκούτας – Καθηγητής Φιλόλογος

ΠΗΓΗ: Κατοχικά Νέα
https://enromiosini.gr/arthrografia/30-απριλιου-1825-η-πυρποληση-του-τουρκικου/

Σκέψεις πάνω στο ’21

Πηγή:  www.sarantoskargakos.gr
Ημερομηνία:  26/03/2014
·                     Μπορεί κάποιοι τότε από τους αγωνιστές να μην είχαν ελληνική φωνή, είχαν όμως ελληνική ψυχή. Σήμερα κάποιοι έχουν ελληνική φωνή αλλ’ όχι ελληνική ψυχή.

·                     Η δυσφήμηση του ’21 είναι θέμα προβολής. Στην Ελλάδα του σήμερα μερικοί, για να διαφημιστούν, επιλέγουν να εξευτελιστούν.

·                     Το ’21είναι ο λαμπρότερος ναός της Ελληνικής Ιστορίας. Κάποιοι που διακατέχονται από Ηροστράτειο Σύνδρομο, επιχειρούν να τον πυρπολήσουν, για ν’ ακουστεί τ’ όνομά τους. Έχουν σαν πρότυπο τον Ηρόστρατο που πυρπόλησε το ναό της Εφεσίας Αρτέμιδος για να μείνει το όνομά του στην ιστορία.

·                     Δεν ήταν όλοι οι συμμετάσχοντες στον Αγώνα λουλούδια για μύρισμα. Συνεπώς, σπορά δεν άφησαν μόνο ο Κολοκοτρώνης, ο Καραϊσκάκης, ο Μιαούλης και ο Κανάρης. Σπορά και άφθονη κοπριά άφησε και ο... Νενέκος. Γι’ αυτό φυτρώνουν σήμερα άφθονα άνθη του κακού.

·                     Έσφαλαν οι ποιητές Διονύσιος Σολωμός και Ανδρέας Κάλβος που ύμνησαν εκείνους τους αγωνιστές. Όφειλαν να διαβάσουν κάποιες σύγχρονες συγγραφές που τους βγάζουν «κατσαπλιάδες».

·                     Αν ο αφορισμός της Επαναστάσεως του Υψηλάντη από την Ιερά Σύνοδο και τον πατριάρχη είχε τότε κάποιο νόημα (αποτροπή σφαγιασμού αμάχου πληθυσμού), ποιο νόημα έχουν στον παρόντα καιρό οι αφορισμοί του ’21; Ελπίζουν σε κάποια επάνοδο της Τουρκίας ή σε έκδοση έργων τους στην Τουρκία;

·                     Το ’21 ήταν ένας ορμητικός άνεμος. Και κατά το παροιμιακό, «οι κατ’ άνεμον πτύοντες τα εαυτών πρόσωπα πτύουσι».

·                     Είχε πει ο Όσκαρ Ουάιλντ: «Το πνεύμα έχει τα όριά του, η κουταμάρα όχι».

·                     Είχε πει ο Μολιέρος: «Οι φθονεροί πεθαίνουν· ο φθόνος ποτέ!». Το είχε επισημάνει ο Σολωμός στην ωδή που έγραψε για τον Μάρκο Μπότσαρη: «Και ο φθόνος τού στέκει ζερβά».

·                     Ας μη λέμε κακό για τους αγωνιστές του ’21. Ήσαν κι αυτοί ικανοί να το κάνουν πιο καλά από μας. Φαντάζεστε τι θα μας έσουρνε ο Καραϊσκάκης, αν έβγαινε από τα σκότη του Άδη και άκουγε όσα ακούμε εμείς;

·                     Και, τέλος πάντων, το δέντρο που κάνει καρπούς πετροβολάνε.

·                     Με επιλεκτικές φράσεις μπορείς να αποδείξεις ότι ο ήλιος βγαίνει από τη... Δύση!

·                     Ασφαλώς οι σφαγές ενοχλούν κάποιους λεπτοστόμαχους δανδήδες του πνεύματος. Αλλ’ οι επαναστάσεις δεν γίνονται με κομφετί. Κι όπως είπε ο Ίψεν, κανείς δεν προσέρχεται σ’ αυτές με... φράκο. Η Ελληνική Επανάσταση είχε πολύ αίμα. Κι έβγαινε μέσα από πολύ αίμα. Μόνο που το αίμα αυτό ήταν ελληνικό. Όσοι επικαλούνται τον Σολωμό, πρέπει να θυμούνται τους στίχους του «Ύμνου»:

                        «Καί τό ροῦχο σου ἔσταζ’ αἷμα

                        πλῆθος αἷμα ἐλληνικό...»

·                     Καμμιά επανάσταση δεν είναι ειδυλλιακό τοπίο. Τις ωραιοπαθείς εικόνες μπορεί να βρει κανείς σε διαφημιστικές αφίσσες.
https://www.sarantoskargakos.gr/content/σκέψεις-πάνω-στο-’21

Λόρδος Μπάϊρον. Θυσία στην ελευθερία της Ελλάδος [Προσωπικότητες για το 1821]

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου


          Στις 19 Απριλίου 1824, Δευτέρα ημέρα του Πάσχα, ο μέγας φιλέλληνας Άγγλος λόρδος και ποιητής Τζορτζ Γκόρντον Μπάιρον (Βύρωνα τον λέμε οι Έλληνες) απεβίωσε στο επαναστατημένο και πολιορκημένο  Μεσολόγγι, μετά από σύντομη ασθένεια, πιθανόν πνευμονία. Είχε γεννηθεί στο Λονδίνο το 1788 και το 1809 κατέλαβε τη θέση του στη Βουλή των Λόρδων.

          Ο Μπάϊρον δεν επαναπαύθηκε στην ευγενή καταγωγή του. ΄Εγινε μεγάλος ποιητής. Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος στην εξαιρετική «Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος», που έγραψε, τονίζει ότι από την πολυτάραχη ζωή του πιο σημαντικό και πιο ενδιαφέρον είναι το ποιητικό του έργο. Γράφει σχετικά: «Δεν ήταν, βέβαια, ομόφωνη η αναγνώριση της υψηλής αξίας των ποιητικών έργων του Μπάϊρον από τους μεγάλους του ΙΘ΄ αιώνα. Αλλά το γεγονός ότι πνεύματα, σαν τον Γκαίτε, τον Ντοστογιέφσκι και τον Νίτσε θαύμασαν τον Μπάιρον ως ποιητή, πρέπει νάχει και για μας, σήμερα, κάποια σημασία και πρέπει να το προσέξουν ιδιαίτερα εκείνοι, που στον αιώνα μας υποτιμούν ή προσπερνούν – μ’ ένα αίσθημα ανωτερότητας, που μπορεί να κριθεί κάποτε γελοίο – το ποιητικό έργο του Μπάιρον».

          Αυτός ο μέγας και ευγενούς καταγωγής (η μητέρα του καταγόταν από την βασιλική οικογένεια των Στιούαρτ) Άγγλος ποιητής ήρθε στη Ελλάδα το 1810, για να θαυμάσει τον αρχαίο πολιτισμό της και αγάπησε τους σύγχρονούς του Έλληνες. Με το Β΄ Άσμα του επικολυρικού «Το προσκύνημα του Τσάϊλντ Χάρολντ» έδειξε την αγανάκτησή του που οι σκλαβωμένοι Έλληνες δε μπόρεσαν να προστατεύσουν τα μνημεία τους από τον βάρβαρο «Σκωτσέζο» ( τον σημειώνει έτσι ο ίδιος ο Μπάϊρον) Έλγκιν και την πεποίθησή του ότι ο Ελληνισμός θα ξεσηκωθεί και θα ξαναπάρει τη θέση που του πρέπει ανάμεσα στους πολιτισμένους χριστιανικούς λαούς της Γης.

 Το δεύτερο ταξίδι του στην Ελλάδα ξεκινά τον Αύγουστο του 1823 από την Κεφαλονιά και την Ιθάκη και στις 5 Ιανουαρίου 1824 φτάνει στο Μεσολόγγι, όπου και μετά από εκατό ημέρες αποθνήσκει, σε ηλικία 36 ετών. Ο Μπάϊρον τη δεύτερη φορά δεν ήρθε στην Ελλάδα από έναν ρομαντισμό, αλλά για να υπηρετήσει τους Έλληνες και την υπόθεση ελευθερίας τους. Ο φίλος του Πιέτρο Γκάμπα, άλλος φιλέλληνας ήρωας του 1821, που τον συνόδευσε στην Ελλάδα έγραψε και μας το μεταφέρει ο Παν. Κανελλόπουλος: «Συχνά επανελάμβανε  ο Μπάϊρον ότι ουδέποτε θα μετέβαλε την απόφαση οπού είχε, όπως περατώσει τη ζωή του στην Ελλάδα, εκτός αν αυτοί οι Έλληνες ήθελον τον εξορίσει από της χώρας των. “Εάν η Ελλάς υποκύψει” ανεφώνει “θα ταφώ και εγώ υπό τα ερείπιά της”…». Αυτή την ανιδιοτέλεια και την αυτοθυσία του εκτίμησαν οι Έλληνες στον Μπάϊρον, τον έκαναν τον δικό τους «Βύρωνα» και τον αγάπησαν περισσότερο από κάθε άλλον φιλέλληνα.

                             ΑΝΘΟΛΟΓΗΣΗ

Διδαχή 1η προς τους Έλληνες για τη διχόνοια. Ο Μπάϊρον απευθυνόμενος στα δύο σώματα του Ελληνικού Έθνους, το Βουλευτικό και το Εκτελεστικό προσπαθεί να τους φιλοτιμήσει και να τους ενώσει: Επιτρέψτε μου να προσθέσω μια για πάντα ότι επιθυμώ το καλό της Ελλάδος και τίποτε άλλο. Αλλά δεν συγκατατίθεμαι και δεν θα συγκτατεθώ ποτέ να εξαπατηθούν το αγγλικό κοινό σχετικά με την πραγματική κατάσταση των Ελληνικών υποθέσεων. Τα υπόλοιπα, κύριοι, εξαρτώνται από εσάς. Επολεμήσατε ένδοξα, φερθήτε επίσης έντιμα προς τους συμπατριώτες σας και προς τον κόσμο και τότε ποτέ πια δεν θα λεχθεί…ότι ο Φιλοποίμην ήταν ο έσχατος των Ελλήνων…» (Σημ. Ο εκ Μεγαλοπόλεως Αρκαδίας Φιλοποίμην (253 – 183)  ήταν γενναιότατος στρατηγός, έζησε κατά τα έτη της επέκτασης της Ρώμης και έδωσε μάχες για την ανεξαρτησία των Ελλήνων. Ο Πολύβιος τον ονόμασε «τελευταίο των Ελλήνων», προβλέψας ότι μετά από αυτόν δεν θα υπάρξει άλλος Έλληνας στρατηγός, που θα μπορέσει να αντισταθεί στην ισχύ της Ρώμης).

Διδαχή 2η προς τους Έλληνες κατά της διχόνοιας. Σε επιστολή του προς τον Μαυροκορδάτο γράφει ο Μπάιρον: «Λυπούμαι πάρα πολύ ακούγοντας ότι εξακολουθούν ακόμα οι εσωτερικές διχόνοιες στην Ελλάδα και μάλιστα σε μια στιγμή, που θα μπορούσε να νικήσει παντού, όπως νίκησε ήδη σε αρκετά μέρη. Η Ελλάς βρίσκεται μπροστά σε τρεις δυνατότητες, ή να να ανακτήσει την ελευθερία, ή να γίνει υποτελής των Ευρωπαίων ηγεμόνων ή να καταντήσει πάλι μια τουρκική επαρχία. Δεν έχει να διαλέξει παρά ένα από τα τρία. Αλλά, νομίζω, ότι ο εμφύλιος πόλεμος είναι ο δρόμος, που οδηγεί στα δύο τελευταία…Αν η Ελλάς θέλει να γίνει για πάντα ελεύθερη και ανεξάρτητη, πρέπει να το αποφασίσει τώρα, γιατί δεν θάχει πια ευκαιρία…».

Ο Μπάιρον κατά του Έλγκιν. Ο Μπάϊρον ήταν πολύ αυστηρός προς τον Έλγκιν. Στο ποίημά του «Η κατάρα της Αθηνάς» τον χαρακτηρίζει χειρότερο του βαρβάρου Αλαρίχου. Λέγει η θεά Αθηνά: «Από του Τούρκου τη μανία γλύτωσα και του Βανδάλου, μα η χώρα σου  έναν κλέφτη μου έχει στείλει πιο μεγάλο. Κοίτα, άδειος ο ναός μου, κατοικία ρημαγμένη…Ο Αλάριχος τα πάντα είχε αγρίως καταστρέψει με το δίκιο του πολέμου, μα ο Ελγίνος για να κλέψει όσα οι βάρβαροι αφήσαν, που ήτανε από ό, τι εκείνος είναι βάρβαρος πιο λίγο, γιατί τόκανε ο Ελγίνος;…».



Το τέλος της ζωής του Μπάϊρον και η Ελλάδα. Για το τέλος της ζωής του Μπάϊρον ο Γκάμπα, που ήταν συνέχεια κοντά του, έγραψε ότι είπε: «Έδωσα στην Ελλάδα τον χρόνο μου, την περιουσία μου, την υγεία μου, και τώρα της δίνω τη ζωή μου – τι θα μπορούσα περισσότερο να δώσω;».

Από τον επικήδειο λόγο στον Λόρδο Μπάϊρον του Σπυρίδωνος Τρικούπη. «Πλασμένος από την φύσιν δια να υπερασπίζεται πάντοτε τα δικαιώματα του ανθρώπου, όπου και αν τα έβλεπε καταπατημένα….είδε τον εξαχρειωμένον, αλυσοδεμένον άνθρωπον της Ελλάδος να αποφασίση και να επιχειρισθή να συντρίψη ταις φρικταίς άλυσαίς του, και τα συντρίμματα των αλύσων του να κάμη κοφτερά σπαθιά δια να ξαναποχτήση με την βίαν ό, τι του άρπαξεν η βία, είδε και άφησεν όλαις ταις πνευματικαίς και σωματικαίς απόλαυσαις της Ευρώπης και ήλθε να κακοπαθήση και να ταλαιπωρηθή μαζί μας, συναγωνιζόμενος όχι μόνον με τον πλούτον του, τον οποίον δεν ελυπήθηκεν, όχι μόνον με την γνώσιν του, της οποίας μας έδωκεν σωτηριώδη σημεία, αλλά και με το σπαθί του ακονισμένον εναντίον της τυραννίας και της βαρβαρότητος. Ήλθεν εις ένα λόγον κατά την μαρτυρίαν των οικιακών του, με απόφασιν να αποθάνη εις την Ελλάδα και δια την Ελλάδα. Πώς λοιπόν να μη συντριβή όλων μας η καρδία δια την στέρησιν ενός τέτοιου ανδρός; Πώς να μη κλαύσωμεν την στέρησίν του ως γενικήν στέρησιν όλου του Ελληνικού Γένους;». (Ο επικήδειος λόγος εξεφωνήθη ενώπιον του νεκρού λόρδου Μπάϊρον την 11/23 Απριλίου 1824 στο Μεσολόγγι. Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο «Λόρδου Μπάϋρον Επιστολές από την Ελλάδα, 1809-1811 & 1823-1824». Έκδοση «Ιδεόγραμμα». Επιμέλεια – εισαγωγή και σχόλια του Leslie A. Marchand, μετάφραση Δημ. Κούρτοβικ. Σελ. 271-275).

Από τη Μυθιστορηματική Βιογραφία του Αντρέ Μωρουά, της Γαλικής Ακαδημίας, «Λόρδος Βύρων». «Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι, αν ο Βύρων δεν ενίσχυε την ελληνική υπόθεση με το όνομά του και με τον θάνατό του, η αγγλική κοινή γνώμη, αναμφισβήτητα, δεν θα είχε υποστηρίξει τον Κάνινγκ. Στο Μεσολόγγι, που αποτελεί σήμερα μια μικρή πόλη υγιεινή και ευτυχισμένη, οι Έλληνες έχουν φτιάξει τον Κήπο των Ηρώων. Μέσα σ’ αυτόν, μια στήλη φέρει το όνομα του Βύρωνος, μαζί με του Μάρκου Μπότσαρη, του Καψάλη και του Τζαβέλλα. Οι ψαράδες που ζουν ακόμα, στο παράξενο αυτό βασίλειο του νερού και της άρμης, σε καλύβες πλεγμένες με καλάμια, γνωρίζουν το όνομα του Βύρωνος. Δεν ξέρουν πως ήταν ποιητής μα, αν κανείς τους ρωτήσει γι’ αυτόν, απαντούν: “ Ήταν ένας γενναίος άντρας, που ήρθε να πεθάνει για την Ελλάδα, επειδή αγαπούσε την ελευθερία”». (Το βιβλίο μεταφράστηκε από τον Βασ. Αρ. Παπαδόπουλο και κυκλοφορήθηκε το 1955 από την «Μορφωτική Εταιρία» σε δύο τόμους. Το απόσπασμα είναι στον Β΄ Τόμο και στη σελίδα 196).

Από τον λόγο του Ακαδημαϊκού Σίμου Μενάρδου για τον Μπάϊρον. «…Τίποτε, ούτε η προκήρυξις του Μαυροκορδάτου, ούτε ο επικήδειος του Τρικούπη, ούτε το μεταγενέστερον διάταγμα του προέδρου Γεωργίου Κουντουριώτη καθ’ ό “το έθνος οφείλει να τον ονομάζη πατέρα και ευεργέτην” και όπερ ώριζε την 5/17 Μαΐου (1824) δεήσεις, καθ’ όλας τας εκκλησίας της ελληνικής επικρατείας και πυροβολισμούς παντός φρουρίου, παντός πλοίου, παντός τουφεκιού, τίποτε δεν ηδύνατο να εκφράση τον ψυχικόν σεισμόν, όστις εκλόνισε το έθνος, την οδύνην των Μεσολογγιτών…» (Ο κυπριακής καταγωγής και σημαντικός φιλόλογος ακαδημαϊκός Σίμος Μενάρδος εξεφώνησε τον λόγο στην μεγάλη αίθουσα της Ακαδημίας των Αθηνών στις 17 Απριλίου 1924, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 ετών από τον θάνατο του μεγάλου φιλέλληνος άγγλου ποιητή).

Οι Έλληνες ποιητές υμνούν τον Μπάϊρον. Ο Σολωμός: «Λευθεριά για λίγο πάψε να χτυπάς με το σπαθί τώρα σίμωσε και κλάψει εις του Μπάϊρον το κορμί…. Άκου Μπάιρον, πόσον θρήνον κάνει ενώ σε χαιρετά η Πατρίδα των Ελλήνων, κλαίγε, κλαίγε, Ελευθεριά».  Ο Κάλβος: «Ω Βύρων! Ω θεσπέσιον πνεύμα των Βρετανίδων, τέκνον Μουσών και φίλε άμοιρε της Ελλάδος, καλλιστεφάνου». Ο Παλαμάς: «Δεν ήρθες με του τραγουδιού σου τον ωραίο θυμό, ήρθες την ίδια σου τη ζωή στης ιερής θυσίας να φέρεις το βωμό, κι αν έζησες Διόνυσος, ξεψύχησες Μεσσίας».-
http://www.antibaro.gr/article/26706