(Στις 30 Νοεμβρίου του 1909 επικυρώθηκε οριστική σύμβαση της αγοράς του Θωρηκτού ΑΒΕΡΩΦ).
Του Έφεδρου Ανθυποπλοιάρχου (Ο) ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΝ
Το θωρακισμένο καταδρομικό Αβέρωφ, έχει καταξιωθεί στη συνείδηση του ελληνικού λαού ως μέγιστο εθνικό σύμβολο και η ιστορία του έχει συνδεθεί στενά με την εθνική μας ιστορία κατά το πρώτο ήμισυ του 20ου αιώνα. Ήταν η ναυαρχίδα του ελληνικού στόλου στους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους και η παρουσία του ήταν συνεχής σε όλα τα πολεμικά δρώμενα της χώρας μέχρι και το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η σημαία δεν έχει υποσταλεί για περισσότερα από εκατό χρόνια και είναι το μοναδικό ελληνικό έδαφος το οποίο δεν υποδουλώθηκε ποτέ στον ξένο κατακτητή.Στην ιστορία του Ελληνισμού ξεχωρίζουν διάφορες προσωπικότητες οι οποίες τάζουν την περιουσία τους και την ίδια το υς τη ζωή στην εθνική υπόθεση. Διαπνέονται από ένα ειλικρινές και ασυμβίβαστο πατριωτικό αίσθημα. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει και ο Γεώργιος Αβέρωφ.
Εικόνα από:www.balkanwars.gr
Ο εθνικός ευεργέτης Γεώργιος Αβέρωφ γεννήθηκε στο Μέτσοβο της Ηπείρου την 15η Αυγούστου του 1818. Σε νεαρή ηλικία μετέβη στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου επιδόθηκε στο εμπόριο. Η πρώτη του εμπορική επιτυχία είχε να κάνει με πώληση χρυσονημάτων. Μετά από αυτήν την τεράστια επιτυχία, ο Γεώργιος Αβέρωφ προχώρησε σε διευρυμένες εμπορικές επιχειρήσεις και χάρη στο επιχειρηματικό του δαιμόνιο, ό,τι άγγιζε μεταβαλλόταν σε χρυσό.Η εθνική του δράση ξεκίνησε αρκετά νωρίς και ήταν πολυδιάστατη. Αρχικά συντρέχει την ελληνική κοινότητα στην Αλεξάνδρεια με την ανέγερση νοσοκομείου για τους άπορους ομογενείς και την ίδρυση παρθεναγωγείου και γυμνασίου.
Φωτογραφία από την τελετή του Αγιασμού όπου χοροστάτησε ο Αρχιμανδρίτης Σ. Καιροφίλας στο χώρο των ναυπηγείων υπέρ του θριάμβου του θωρηκτού « ΑΒΕΡΩΦ» λίγο πριν τη γιορτή της καθέλκυσης από:www.balkanwars.gr
Στην συνέχεια διαθέτει 1.500.000 δραχμές της εποχής εκείνης στο Μέτσοβο για κοινωφελή έργα. Αργότερα προσφέρει 500.000 φράγκα για την αποπεράτωση του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Αναλαμβάνει τις δαπάνες ανεγέρσεως της Σχολής Ευελπίδων και των Εφηβείου Αθηνών (φυλακές ανηλίκων), ενώ έδωσε 1.000.000 δραχμές για την αναμαρμάρωση του Παναθηναϊκού Σταδίου για τους Ολυμπιακούς Αγώνες που θα γίνονταν στην Αθήνα.
Το κληροδότημα που άφησε υπέρ του Ταμείου Εθνικού Στόλου, που είχε ιδρυθεί το 1900 επί κυβερνήσεως Θεοτόκη, αξίας 2.500.000 χρυσών δραχμών, ήταν κεφαλαιώδες για την ναυπήγηση πολεμικού πλοίου. Το πλοίο αυτό, που θα έπαιρνε το όνομα του εθνικού ευεργέτη, ήταν προορισμένο να συνδέσει τη μοίρα του με αυτή του Ελληνισμού και να καταστεί σύμβολο της εθνικής ανδρείας και ναυτοσύνης.Το θωρηκτό Αβέρωφ, όπως συνήθως το αποκαλούμε, είναι ακριβέστερα θωρακισμένο καταδρομικό ή εύδρομο κατά την ορολογία της εποχής (σε αντιδιαστολή με τα ελαφρά εύδρομα, όπως για παράδειγμα το ελαφρύ εύδρομο Έλλη) αγοράστηκε στις 30 Νοεμβρίου 1909.
Φωτογραφία από την τελετή του Αγιασμού όπου χοροστάτησε ο Αρχιμανδρίτης Σ. Καιροφίλας στο χώρο των ναυπηγείων υπέρ του θριάμβου του θωρηκτού « ΑΒΕΡΩΦ» λίγο πριν τη γιορτή της καθέλκυσης από:www.balkanwars.gr
Ήταν το τρίτο της ίδιας σειράς με τα Pisa και Amalfi που ναυπήγησε ο οίκος Orlando στο Λιβόρνο για το Ιταλικό Ναυτικό. Το μετέπειτα Αβέρωφ προσφέρθηκε πρώτα στους Τούρκους, με τους οποίους όμως δεν κατέληξαν σε συμφωνία για λόγους οικονομικούς. Στη συνέχεια προσφέρθηκε στους Έλληνες από τους οποίους και τελικά αγοράστηκε.
Ο Αβέρωφ καθελκύστηκε στις 12 Μαρτίου 1910 και παρελήφθη στις 16 Μαΐου του 1911. Μετά την παραλαβή του, με κυβερνήτη τον πλοίαρχο Ι. Δαμιανό, έπλευσε με προορισμό την Αγγλία για να πάρει μέρος στις εορτές στέψης του Γεωργίου Ε΄, στο Πόρτσμουθ και για να εφοδιαστεί με πυρομαχικά.
Φωτογραφία. Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την παραλαβή του Θωρηκτού «Αβέρωφ» επί τω έργω από :www.balkanwars.gr
Προσάραξε όμως σε ύφαλο και χρειάστηκε να δεξαμενιστεί. Τότε δημιουργήθηκαν σοβαρά επεισόδια απειθαρχίας. Αυτό είχε ως συνέπεια ο κυβερνήτης του πλοίου να αντικατασταθεί από τον, πλοίαρχο τότε, Παύλο Κουντουριώτη, ο οποίος αποκατέστησε ταχύτατα την τάξη.
Στις 20 Αυγούστου απέπλευσε από την Αγγλία και έφθασε στο Φάληρο την 1η Σεπτεμβρίου 1911. Έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής από τον ελληνικό λαό, ο οποίος σαν να συναισθανόταν ότι αυτό το πλοίο θα συντρόφευε τους αγώνες του Έθνους για περισσότερο από μισό αιώνα.Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι Η Ελλάδα των Βαλκανικών Πολέμων από κάθε άποψη ήταν τελείως διαφορετική από την Ελλάδα των προηγούμενων ατυχών πολεμικών περιπετειών, με αποκορύφωμα την ήττα του 1897. Οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας είχαν εισέλθει σε μια περίοδο βαθύτατης αναδιοργάνωσης. Το Πολεμικό Ναυτικό συμμετείχε ενεργά σε αυτή την φάση της αναδιοργάνωσης.
Το θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ» καταδιώκει του θωρηκτό, ναυαρχίδα του Τουρκικού στόλου, «Haireddin Barbarossa», από:www.balkanwars.gr
Ο Στόλος βρισκόταν σε γυμνάσια υπό την αρχηγία του Ναυάρχου Τόφνελ. Ο Αβέρωφ, τα τρία παλαιά θωρηκτά Ύδρα, Σπέτσαι και Ψαρά, οκτώ αντιτορπιλικά τύπου Νίκη και Θύελλα, που είχαν ναυπηγηθεί το 1906, μαζί με δύο ή τρία βοηθητικά αποτέλεσαν τον λεγόμενο «Στόλο του Αιγαίου» υπό την αρχηγία του πλοιάρχου Παύλου Κουντουριώτη.
Στη συνέχεια προσετέθησαν τα αντιτορπιλικά Νέα Γενεά και Κεραυνός και αργότερα τα αντιτορπιλικά Λέων, Πάνθηρ, Αετός και Ιέραξ. Αυτά τα τέσσερα τελευταία επειδή δεν κατέστη δυνατόν να προμηθευτούν τορπίλες και έμειναν χωρίς το βασικό τους όπλο καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, ονομάζονταν τότε «ανιχνευτικά».
Άρθρο της εφημερίδας «ΑΛΗΘΕΙΑ» στην οποία παρουσιάζεται η καθέλκυση του θωρηκτού «Γ. Αβέρωφ». Επίσης, παρατίθεται η ομιλία του Ι. Μεταξά κατά την τελετή της καθέλκυσηςαπό:www.balkanwars.gr
Παρά τις όποιες ελλείψεις του, το Πολεμικό Ναυτικό ήταν καθ’ όλα έτοιμο να αγωνιστεί για τις τύχες του Ελληνισμού, ενώ το ηθικό ήταν ακμαιότατο, αφού όλοι ανεξαιρέτως πίστευαν στην τελική νίκη.Στις 5 Οκτωβρίου 1912 η Ελλάδα και τα υπόλοιπα βαλκανικά κράτη κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Την ίδια μέρα, κατά τη διάρκεια επίσκεψης του Πρωθυπουργού Ε. Βενιζέλου και του Υπουργού Ναυτικών Ν. Στράτου για να ευχηθούν στον Στόλο την νίκη, αναγνώσθηκε το Διάταγμα της προαγωγής του Κουντουριώτη σε Υποναύαρχο (Κατόπιν ο Υπουργός επιδίδει εις τον Πλοίαρχον Κουντουριώτη το Β. Διάταγμα της προαγωγής του εις Υποναύαρχον. Το αναγιγνώσκει με την ηχηράν του φωνήν ο Υποπλοίαρχος Παπαλεξόπουλος και αμέσως κατόπιν επαίρεται εις τον πρωραίον ιστόν του Αβέρωφ το ναυαρχικόν σήμα, υπό τους ήχους των χαιρετιστηρίων κανονιοβολισμών.
Τα πληρώματα και οι Αξιωματικοί ζητωκραυγάζουν και χαιρετίζουν την απαραίτητον, την δικαίαν, την ελπιδοφόρον προαγωγήν του Αρχηγού των. Ο Πρωθυπουργός και ο Υπουργός σφίγγουν θερμά το χέρι του νέου Ναυάρχου και τον εναγκαλίζονται «Σας εύχομαι να γυρίσετε Αντιναύαρχος» του λέγει ο Στράτος. Ο Ναύαρχος είναι συγκινημένος και άφωνος. -Δ. Φωκά, Ο Στόλος του Αιγαίου 1912-3 Έργα και Ημέραι).
Το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» εν πλω, από:www.balkanwars.gr
Με την έναρξη του πολέμου ο Στόλος του Αιγαίου κατευθύνθηκε και κατέλαβε την Λήμνο, την 8η Οκτωβρίου, πραγματοποιώντας το όραμα του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη για την δημιουργία προκεχωρημένης Ναυτικής Βάσης η οποία θα απέκλειε τον οθωμανικό στόλο στα Δαρδανέλια.
Αφού κατέλαβε τη νήσο Λήμνο και οργάνωσε την Ναυτική Βάση εκεί, ο Ναύαρχος Κουντουριώτης ενήργησε στενό αποκλεισμό του υπέρτερου σε υλικό οθωμανικού στόλου και κατέλαβε το ένα μετά το άλλο τα νησιά του Αιγαίου, που ήταν κατά μήκος των μικρασιατικών ακτών.Καταναυμάχησε τον οθωμανικό στόλο δύο φορές. Στη Ναυμαχία της Έλλης, στις 3 Δεκεμβρίου 1912 και στη Ναυμαχία της Λήμνου στις 5 Ιανουαρίου 1913. Σε αυτές τις δύο πολύ σημαντικές νίκες για την κυριαρχία στο Αιγαίο και την έκβαση του Α΄Βαλκανικού Πολέμου, έλαμψαν η ιδιοφυΐα του Παύλου Κουντουριώτη και οι ικανότητες του Αβέρωφ.
Φωτογραφία. Το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» μετά την επιθεώρηση του στόλου στο Φάληρο, στις 5 Οκτωβρίου 1912, έτοιμο προς απόπλου, από:www.balkanwars.gr
Στη συνέχεια ο Αβέρωφ συμμετείχε σε διάφορες αποστολές όπως η μεταφορά Βουλγαρικού στρατού από την Θεσσαλονίκη στο Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη). Κατά τον Β’ Βαλκάνικό πόλεμο υποστηρίζει τον Ελληνικό Στρατό που δέχεται επίθεση από τους Βουλγάρους στο Τσάγεζι (Λιμάνι Αμφίπολης), διενεργεί αποκλεισμό στις ακτές της Θράκης και της Μακεδονίας μαζί με άλλα ελληνικά πολεμικά.Μαζί με το θωρηκτό Ύδρα και τα αντιτορπιλικά Λέων, Λόγχη, Ασπίς και το εξοπλισμένο εμπορικό Μυκάλη, συμμετείχε σε εικονική απόβαση στην Καβάλα με αποτέλεσμα την φυγή των Βουλγάρων και την κατάληψη της πόλης από ελληνικό ναυτικό άγημα.
Το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» εν πλω, από:www.balkanwars.gr
.
https://averoph.wordpress.com/2014/11/30/ιστορία-του-θωρακισμένου-καταδρομικ/