Οι ακυρώσεις παραστάσεων -λόγω ισχνής προσέλευσης αλλά και λόγω βροχής- ήταν συνήθεις αυτό το καλοκαίρι, κατά το οποίο η φετινή πανελλαδική περιοδεία για κάποια θεατρικά σχήματα εξελίχθηκε σε θρίλερ. Απορείς! Είναι δυνατό σε εποχές ισχνών αγελάδων η ζορισμένη ελληνική επικράτεια να μπορεί να σηκώσει 35 κοντά θεατρικές παραγωγές; Η απάντηση είναι μία και είναι συντριπτική. Οχι.
«Θεσμοφοριάζουσες» από τον Γιώργο ΚιμούληΗ Ελένη Ράντου, από τους λίγους σωσμένους, με τον «Κατάδικό» μου, αυτό το δύσκολο καλοκαίρι, το «πρώτο -όπως χαρακτηριστικά λέει- που «δείχνει τη διάλυση», περιοδεύοντας αντίκριζε ένα πρωτοφανές σκηνικό ερήμωσης. «Βλέπεις τρελές αντιθέσεις στη χώρα», επισημαίνει. «Πόλεις γκρεμισμένες και πόλεις που κρατάνε ακόμα. Η Πελοπόννησος κρατά. Τη μεγαλύτερη ζημιά την έχουν κάνει στη βόρεια Ελλάδα. Μην μιλάνε για ανακάμψεις! Η ερήμωση ειδικά στη Θεσσαλονίκη είναι τρομακτική. Ας το πάρουμε απόφαση: η επαρχία έχει τελειώσει, ζορίζεται, έχει γίνει καχύποπτη. Πάνε οι εποχές που μπορούσε να θρέψει».
Ο Γιάννης Μπέζος με τα «Παντρολογήματά» του υπέστη πανωλεθρία, ενώ πέρα από μια ακύρωση στις Οινιάδες, λόγω βροχής, οι «Θεσμοφοριάζουσες» με τον Γιώργο Κιμούλη, μολονότι δεν αναγκάστηκαν να ματαιώσουν πιάτσες, τα πήγαν άσχημα. Μετά βίας εξασφάλισαν ένα μέσο όρο πληρότητας 30%. Η παράσταση είχε όλα τα χαρακτηριστικά ενός φαβορί.
«Μια κλαίει - μια γελάει» ήταν για τους περισσότερου θιάσους, όπως για παράδειγμα για το «Η Κοιμωμένη Ξύπνησε» της Ξένιας Καλογεροπούλου και του Θωμά Μοσχόπουλου. Το πρώτο εικοσαήμερο στη Μακεδονία, τη Θράκη και τα Γιάννενα την παράσταση ανέκοψαν κυρίως οι βροχές. «Ηταν η απόλυτη καταστροφή», διαπιστώνει ο σκηνοθέτης της Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, για μια δουλειά του κουτσοπήγε σε άλλες περιοχές, πήγε καλά στο Βόλο και συμπαθητικά στην Αθήνα και ήταν sold out στην Πάτρα.
«Είμαστε απ' τους τυχερούς, γιατί για κάποιες παραστάσεις τα πράγματα ήτανε φέτος τραγικά», λέει με ανακούφιση ο Γιώργος Λυκιαρδόπουλος, παραγωγός της «Λυσιστράτης»-Καβογιάννη, σε σκηνοθεσία Τσεζάρις Γκραουζίνις. Η παράσταση έκανε sold out σε μεγάλες πόλεις (Καλαμάτα, Πάτρα, στο Δίον), αλλά τα πήγε πολύ μέτρια στην υπόλοιπη περιφέρεια. «Στις περιφερειακές πόλεις γινόταν εμφανές ότι ο κόσμος είναι πραγματικά στριμωγμένος, συγκριτικά με άλλες χρονιές», προσθέτει ο παραγωγός.
Η Μαρία Καβογιάννη «Λυσιστράτη»Υπάρχουν και οι τρανταχτές εξαιρέσεις, που επιβεβαιώνουν τον πικρό κανόνα. Πρώτοι στη λίστα των θερινών θριαμβευτών, οι «Βάτραχοι» του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, έχουν μέχρι στιγμής κάνει ρεκόρ εισιτηρίων και συνεχίζουν ακάθεκτοι στην Αττική. «Παντού, όπου κι αν πάνε, κάνουν sold out. Από λάθος υπολογισμό δεν βάλαμε δύο, αντί για μία, παραστάσεις σε κάθε θέατρο», διαπιστώνουν άνθρωποι της πρώτης κρατικής σκηνής, που χαρακτηρίζουν, χωρίς ενδοιασμό, τη σκηνική πρόταση του Κακλέα «ευλογία». Ο θρίαμβος φάνηκε απ' το «καλημέρα»: στην εναρκτήρια παράσταση της Καβάλας οι «Βάτραχοι» κάνανε 2.500 εισιτήρια.
Εξαιρετικά καλά, αν και λίγο πιο πεσμένα συγκριτικά με τα φαβορί άλλων χρόνων, τα πηγαίνουν η παρωδία «Ωχ Ηλέκτρα» με τον Πέτρο Φιλιππίδη και οι «Φόνισσες της Παπαδιαμάντη» - οι δεύτερες με 700 θεατές την παράσταση, κατά μέσον όρο. Ακόμα και η Ελένη Ράντου, παρ' όλο που δεν τα πήγε άσχημα, παραδέχεται ότι δεν έχει κανένα οικονομικό όφελος από την περιοδεία της: «Την κάνω μόνο για το ονόρε». Ο «Ιππόλυτος» του Εθνικού Θεάτρου, μολονότι δέχτηκε σφοδρή επίθεση έκανε μερικά sold out (στο Δίον, στους Φιλίππους, στο Χαλάνδρι) και κινείται με πληρότητα 60 - 65% - 70%.
Τον αληθινό πυρήνα του προβλήματος πίσω από την «πεσμένη» κίνηση των περιοδειών επισημαίνουν τόσο ο Β. Θεοδωρόπουλος όσο και ο Γ. Λυκιαρδόπουλος. «Το ότι για δυο μήνες καθημερινά δίνονται 60 παραστάσεις και στα περίχωρα και τα γήπεδα συναυλίες είναι μια τακτική καταστροφική για όλους», επισημαίνει ο Θεοδωρόπουλος. «Η Αθήνα έχει αλλάξει το τοπίο με τον Γιώργο Λούκο. Στην επαρχία όμως δεν έχουν πάρει χαμπάρι. Τη μια παίζεται μια ποιοτική παράσταση, την επομένη μια χυδαία κωμωδιούλα. Πρέπει να αλλάξει όλο το σκεπτικό της καλοκαιρινής περιοδείας. Γιατί αυτό που ισχύει σήμερα είναι η απόλυτη παρακμή. Τα περισσότερα φεστιβάλ είναι μαγαζιά που νοικιάζουν το χώρο τους χωρίς κανένα κριτήριο». Για τον Γιώργο Λυκιαρδόπουλο το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορεί να σηκώσει το ελληνικό καλοκαίρι και η τσέπη του Ελληνα πολίτη 35 παραστάσεις. «Και κάθε παράσταση δεν μπορεί να παρουσιάζεται σε 50 - 60 - 65 πόλεις όπως παλαιότερα. Θέλει νέο σχεδιασμό».
Φέτος οι περιοδεύοντες προσέκρουσαν και σε ένα επιπλέον κενό. Το κενό δημοτικής Αρχής. Είναι ο λόγος που ουδείς ενδιαφερόταν για τις συνθήκες που επικρατούσαν στα παραχωρούμενα δημοτικά θέατρα. Λίγο προτού ξεκινήσει η παράσταση σε γνωστό θέατρο-νταμάρι της Αττικής εμφανίστηκε η αστυνομία με ένταλμα σύλληψης για το θιασάρχη-πρωταγωνιστή, επειδή ο δήμος δεν είχε προβεί σε όλες τις νόμιμες ενέργειες για την άδεια λειτουργίας του. «Ο πολιτισμός είναι εντελώς απροστάτευτος. Και στους δήμους που διοργανώνουν τα φεστιβάλ, παραχωρούν θέατρα σάπια στα οποία κινδυνεύεις», αποκαλύπτει γνωστή ηθοποιός. 7
