Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που αφορά τις περισσότερες φορές την σχέση μας με το μέλλον

Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που αφορά τις περισσότερες φορές την σχέση μας με το μέλλον. Αυτό μας εμποδίζει από το να συγκεντρωθούμε και να απολαύσουμε στο παρόν. Οι φόβοι μας περιορίζουν σε μία βαρετή, ανιαρή έως και μηχανική ζωή γιατί δεν μπορούμε να νιώθουμε ασφαλείς.

Συναισθήματα όπως ο θυμός, οι προκαταλήψεις, η επιθετικότητα, ακόμα και η βία και το μίσος μπορεί να είναι δευτερογενή και να πηγάζουν από τον φόβο. Ο φόβος δημιουργεί φραγμούς στην προσωπική μας ανάπτυξη. Το να ζει κανείς στον φόβο σημαίνει ότι ζει στην μοναξιά.

Είναι σημαντικό να γίνει μία διάκριση μεταξύ φόβου και φοβίας. Ο φόβος είναι ένα προειδοποιητικό σήμα, που έρχεται ως απάντηση σε μία απειλή που μας είναι γνωστή και εξωτερική.
Σε πολλές περιπτώσεις είναι φυσικός ακόμα και αναγκαίος γιατί μας προειδοποιεί να προστατεύσουμε τον εαυτό μας έναντι ενός σοβαρού κινδύνου.

Ο φόβος μας προειδοποιεί να προχωρήσουμε με προσοχή, να αναζητήσουμε βοήθεια, να μαζέψουμε πληροφορίες και να ξεχωρίσουμε την φαντασία από την πραγματικότητα.
Από την άλλη, η φοβία είναι ένας «παράλογος» φόβος που έχει ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, όπως για παράδειγμα κλειστοφοβία, αγοραφοβία, κοινωνική φοβία.
Η παρουσία ή ακόμα και η σκέψη αυτού που με φοβίζει μου προκαλεί πολύ έντονη δυσφορία, ακόμα και αν αναγνωρίζω ότι η αντίδρασή μου είναι υπερβολική.

Σε αυτήν την περίπτωση, νιώθω ότι δεν μπορώ να είμαι λειτουργικός στην καθημερινή ζωή.
Μία στρατηγική στην οποία συχνά καταφεύγουμε όταν φοβόμαστε κάτι είναι να αποφεύγουμε ό,τι μας προκαλεί άγχος. Ο φόβος είναι μία κλειστή πόρτα.
Η ζωή δεσμεύεται από αόρατα σημάδια, στα οποία ανταποκρινόμαστε με εξαιρετική ευαισθησία. Όταν αποφεύγουμε κάτι, υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι το έχουμε ξεπεράσει. Όμως στην πραγματικότητα, κάθε είδους αποφυγή δεν επιτυγχάνεται χωρίς κόστος. Γιατί όταν κάτι αποφεύγουμε αυτό γίνεται με προσπάθεια, υπάρχει κόπος που παράγει τις δικές του συνέπειες. Ίσως το πιο άσχημο αποτέλεσμα του φόβου είναι ότι δρα σαν μαγνήτης, καθώς προσελκύουμε ακριβώς τις καταστάσεις και τις εμπειρίες που φοβόμαστε.
Όταν αποφεύγουμε έχουμε την αίσθηση ότι βλάπτονται οι δεξιότητες που έχουμε στην καθημερινή ζωή. Νιώθουμε ότι είμαστε αδύναμοι να αντεπεξέλθουμε στις δυσκολίες. Δεν αναγνωρίζουμε πλέον τι είναι αυτό που πραγματικά επιθυμούμε, ούτε τα ενδιαφέροντα και τις φιλοδοξίες μας. Καταλήγουμε να βιώνουμε τις καταστάσεις όντας ευάλωτοι, χωρίς πηδάλιο, συρρικνωμένοι και εγκλωβισμένοι. Εδώ συχνά κάνει την εμφάνισή της και η θλίψη. Έτσι, το τίμημα που πληρώνουμε έναντι της αίσθησης της ασφάλειας, που είναι και ο διακαής μας πόθος, είναι πραγματικά πολύ μεγάλο.

Ο φόβος είναι το κύριο εμπόδιο στην αυτογνωσία. Είναι σημαντικό όταν αρχίζουμε να προκαλούμε τον φόβο να εξασκούμαστε με τα μικρά πράγματα που φοβόμαστε να κάνουμε. Η τεράστια δύναμη που ασκεί σε εμάς ο φόβος υπάρχει μόνο όταν δεν τον προκαλούμε! Ο φόβος είναι στην ουσία μία προκατάληψη που μας επιβάλλει την ιδέα ότι δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτό που πλησιάζει.

Στόχος της ψυχοθεραπείας είναι να αναλυθούν οι φόβοι, οι αναστολές και τα σχετικά βασανιστικά συναισθήματα και στην συνέχεια να κατανοηθούν ώστε να τους ξεπεράσουμε. Έχουμε περισσότερο άγχος για αυτό που για μας έχει μεγαλύτερη σημασία. Όταν μάθουμε τι μας προκαλλεί άγχος ή φόβο, τότε γνωρίζουμε και ποιοι είναι οι πρωταρχικοί μας στόχοι.  Μπορούμε να βιώσουμε παράφορο άγχος ή πανικό μόνο όταν δεν έχουμε καμμία επαφή με το νόημα του άγχους ή του φόβου μας. Όσο περισσότερο φοβόμαστε ένα εγχείρημα, τόσο πιο σίγουροι είμαστε ότι το εγχείρημα είναι σημαντικό για μας και για την ανάπτυξη της ψυχής μας. Όσο περισσότερο αγχωνόμαστε για κάτι, τόσο πιο σίγουροι μπορούμε να είμαστε ότι πρέπει να προχωρήσουμε. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να καταφέρουμε να ζούμε πληρέστερα, πιο ελεύθερα και πιο ευχάριστα.