Δημοσιεύθηκε στην Πανθεσσαλική Εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ στις 16/3/2014
Το αίσθημα ότι είμαστε συνδεδεμένοι με άλλους ανθρώπους είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη σωματική και ψυχική μας υγεία. Όταν το αίσθημα αυτό κλονιστεί και κάποιος – είτε αυτός είναι σύντροφος είτε φίλος ή συγγενής – μας απορρίψει, αυτόματα η απόρριψη σηματοδοτεί κίνδυνο, ερμηνεύεται ως απειλή για την επιβίωση και μια τέτοια κατάσταση δημιουργεί αισθήματα έντονου ψυχικού πόνου με απρόβλεπτες και απερίσκεπτες αντιδράσεις. Πολλές φορές, όταν κάποιος αναζητά αγάπη και τρυφερότητα και βρίσκει μόνο απόρριψη, μπορεί να νομίσει πως δεν αξίζει ως άτομο και ότι κανείς δεν τον αποδέχεται. Και όσο εντείνονται αυτά τα συναισθήματα, τόσο πιο πολύ τα άτομα αυτά κλείνονται στο παρελθόν τους. Οι προηγούμενες απογοητευτικές και αποκαρδιωτικές εμπειρίες μπορεί να προκαλούν ανασφάλεια και φόβο σε κάθε τομέα της ζωής και να τους κάνουν να πιστεύουν πως το μόνο που μπορούν να περιμένουν από το μέλλον είναι ακόμη περισσότερες πληγές και πόνος. Αυτό με τη σειρά του διαβρώνει την αυτοεκτίμηση και τις ελπίδες τους. Στην πραγματικότητα άτομα που έχουν βιώσει την απόρριψη αντιδρούν στις σχέσεις τους με βάση τις περασμένες εμπειρίες που τους έχουν ευαισθητοποιήσει με τέτοιο τρόπο, ώστε να νομίζουν πως και πάλι κάποιος τους απορρίπτει. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κανείς πολύ καλά τα συναισθήματά του, ώστε να είναι απολύτως σίγουρος/η τι είναι αυτό που τον/την κάνει να νιώθει την απόρριψη.
Ένα μεμονωμένο αρνητικό γεγονός λοιπόν, όπως η απόρριψη από τον ερωτικό σύντροφο ή από ένα φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο, ερμηνεύεται ως μια ατέλειωτη αλυσίδα πολλών αρνητικών γεγονότων, χρησιμοποιώντας λέξεις όπως “πάντοτε” ή “ποτέ” όταν σκεφτόμαστε γι’ αυτό. Για παράδειγμα, ένα άτομο που έχει βιώσει την απόρριψη από κάποιο άλλο άτομο στο οποίο είχε επενδύσει συναισθηματικά αυτόματα σκέφτεται: «Πάντοτε με απορρίπτουν οι άνθρωποι που αγαπώ» ή «Ποτέ δεν θα ξανακάνω στενή σχέση με άλλον άνθρωπο». Αυτές οι σκέψεις είναι στην πραγματικότητα ψευδείς και μη-ρεαλιστικές – ονομάζονται γνωστικές διαστρεβλώσεις – και μας κάνουν να αισθανόμαστε άσχημα. Όταν νιώθουμε πληγωμένοι και απογοητευμένοι από την απόρριψη, οι αρνητικές αυτές σκέψεις μας φαίνονται απολύτως έγκυρες και ορθές. Αυτό είναι κι ένα από τα παράξενα που συμβαίνουν με την άσχημη διάθεση – συχνά ξεγελάμε τον εαυτό μας και ζούμε μέσα στη μιζέρια δεχόμενοι πράγματα που απλώς δεν είναι αληθινά.
Όταν καταφέρουμε τις στρεβλωμένες αυτές σκέψεις να τις καταπολεμήσουμε και να τις αντικαταστήσουμε με σωστές και υγιείς σκέψεις μόνο τότε θα καταφέρουμε να βελτιώσουμε τη διάθεσή μας και να μετατρέψουμε τον πόνο που βιώσαμε από την απόρριψη σε θετικό συναίσθημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι άντρες και γυναίκες αντιμετωπίζουν την απόρριψη διαφορετικά. Πάντως και στις δύο περιπτώσεις το να δεχτεί και να «χωνέψει» κανείς την απόρριψη είναι δύσκολο και απαιτεί χρόνο και προσπάθεια. Έρευνα του Πανεπιστημίου Francis Marion της Φλωρεντίας απέδειξε ότι οι άνδρες που βρίσκονται στη θέση του «θύματος» (δηλαδή άντρες που έχουν απορριφθεί) πιστεύουν ότι υπήρξε έλλειψη συνεννόησης στη σχέση τους, λιγότερη δέσμευση και δολιότητα. Αντίθετα, οι ερευνητές κατέληξαν ότι οι γυναίκες βιώνουν την απόρριψη και το χωρισμό ως αρνητικό γεγονός, ανεξάρτητα από το ποιος πήρε την πρωτοβουλία να δώσει το τέλος. Αποδείχθηκε επίσης ότι οι άνδρες δεν ενοχλούνται ιδιαίτερα όταν αποφασίζουν οι ίδιοι να φύγουν από μια σχέση, νιώθουν όμως «εξαπατημένοι» αν προλάβει και τους απορρίψει η σύντροφός τους. Αρνούνται να παραδεχτούν τη λήξη και προσπαθούν να διατηρήσουν την επαφή μαζί της. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο καθηγητής Τζόρνταν: «Πράγματι, σε επίπεδο ψυχολογικών διεργασιών ισχύουν αυτές οι διαφοροποιήσεις και σχετίζονται με τη διαφορετική οπτική γωνία των δύο φύλων. Οι γυναίκες, είτε αποφασίσουν οι ίδιες το χωρισμό είτε όχι, βιώνουν μια συναισθηματική απώλεια και περνούν μια περίοδο συναισθηματικού πένθους μετά τη λήξη κάθε σχέσης. Από την άλλη πλευρά, οι άνδρες λειτουργούν διαφορετικά: βιώνουν έντονα το στοιχείο της απόρριψης, επειδή η ανάλυση δεν είναι αυτόματη αντίδραση για τον ανδρικό οργανισμό. Παίρνουν τη θέση του εξαπατημένου ως άμυνα για να μην μπουν στη διαδικασία να αναλογιστούν τη δική τους υπαιτιότητα, έστω και έμμεση».
Ακολουθούν συμβουλές για την αντιμετώπιση της απόρριψης, κάτι που λίγο πολύ οι περισσότεροι άνθρωποι το βιώνουν κάποια στιγμή στη ζωή τους.
• Προσπαθήστε να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας και να μην υπερβάλλετε για την κατάσταση. Η απόρριψη που βιώσατε από ένα άτομο σε καμία περίπτωση δε σημαίνει ότι το ίδιο θα κάνουν και όλοι όσοι έρθουν στη ζωή σας στο μέλλον.
• Μη χάνετε την αυτοεκτίμησή σας. Κάθε άλλο, προσπαθήστε να κάνετε πράγματα για τον εαυτό σας έτσι ώστε να αναταχτείτε σωματικά και ψυχικά και να τονώσετε την αυτοεκτίμησή σας μέσα από καινούριες ευχάριστες δραστηριότητες.
• Αποδεχτείτε την απόρριψη και μην κάνετε το λάθος να αφήσετε τον πληγωμένο σας εγωισμό να σας οδηγήσει σε λανθασμένες κινήσεις. Όταν αποδεχτείτε την απόρριψη θα καταφέρετε να προχωρήσετε αφήνοντας πίσω ό,τι και αν σας πλήγωσε.
• Δε βοηθάει να επιμένετε να αλλάξετε τα πράγματα και να κατακτήσετε το άτομο που σας απέρριψε. Αυτό μπορεί να σας οδηγήσει σε εμμονή με αποτέλεσμα να μείνετε μόνος/η σας για όσο διάστημα θα προσπαθείτε μανιωδώς να φέρετε πίσω τον/ην αγαπημένο/η σας.
