Συντάκτης:
Αλέξανδρος Μαυρικάκης*
Και τώρα τι γίνεται; Σαράντα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση του '74 και πέντε χρόνια μετά την επιβολή του Αρμαγεδδώνα του Μνημονίου, η Αριστερά βρίσκεται στην εξουσία. Αν η πρώτη μεταπολίτευση σημαδεύτηκε από τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ, η δεύτερη μεταπολίτευση δεν σημαδεύεται μονάχα από τη νίκη και την ανάληψη της διακυβέρνησης από ένα κόμμα της Αριστεράς. Σημαδεύεται με την απελευθέρωση των πολιτών από την κυρίαρχη και βαθιά θεμελιωμένη αντίληψη πως η Αριστερά δικαιούται να υπάρχει αλλά δεν επιτρέπεται να κυβερνάει. Σημαδεύεται επίσης από την αντίσταση των πολιτών στη στρατηγική του φόβου, την απόκρουση των ελεγχόμενων ειδήσεων από τα μέσα ενημέρωσης και την απόρριψη των στερεοτύπων που χρόνια πολλά τούς κηδεμόνευαν και καθόριζαν την πολιτική ζωή της χώρας. Τα στερεότυπα βασίζονταν σε δύο αξιώματα. Το πρώτο αξίωμα ήταν το αληθοφανές επιχείρημα περί μη ύπαρξης κυβερνητικής εμπειρίας, που υπονοούσε το επιζήμιο της διακυβέρνησης για τη χώρα, αν η Αριστερά λάμβανε την εξουσία. Το δεύτερο ήταν η παραλλαγή (προς το δημοκρατικότερο) των αντιλήψεων του μετεμφυλιακού κράτους περί αποκλεισμών. Δηλαδή η κυβερνητική εξουσία αποτελούσε το ιερό τέμενος στο οποίο δεν επιτρεπόταν να εισέλθει η Αριστερά (αν και νόμιμη η πολιτική της δράση), αλλά θα μπορούσε να παρευρίσκεται μονάχα στον αύλειο χώρο του τεμένους. Είχε γίνει αποδεκτό από την κοινή γνώμη πως τα δύο πρώην μεγάλα κόμματα είχαν το αποκλειστικό δικαίωμα να κυβερνούν και να διοικούν με το δικαίωμα να χρησιμοποιούν την εξουσία ως λάφυρο και μέσο επανεκλογής.
Τα στερεότυπα αυτά κατέρρευσαν όπως και η στρατηγική του φόβου. Υστερα από πέντε χρόνια τρομακτικής ύφεσης η χώρα βρίσκεται στο ίδιο σημείο από την έναρξη της κρίσης. Οι ηγετικές ομάδες των πρώην κομμάτων εξουσίας δεν κατάφεραν να διαχειριστούν την ύφεση, να ανατάξουν την οικονομία, να προστατέψουν τον πληθυσμό από την ανέχεια και να εφαρμόσουν πραγματικές μεταρρυθμίσεις στον κρατικό μηχανισμό. Τα κόμματα που εναλλάσσονταν στην εξουσία από το ’74, αιχμάλωτα του παρελθόντος τους και εγκλωβισμένα σε προσωπικές διαμάχες, σε υπόγειες οικονομικές συναλλαγές και διαδρομές, σε ένα περιβάλλον ψευδεπίγραφης (πριν από την κρίση) ευημερίας, δεν είχαν (και δεν έχουν) τη δύναμη να προσφέρουν όραμα στον ελληνικό λαό. Η παραμονή στην εξουσία αποτελούσε απώτερο σκοπό και την προσπάθεια αυτή τροφοδοτούσαν η παραοικονομία, οι κάθε είδους μηχανισμοί και η διανομή θέσεων εξουσίας με τη βοήθεια και την κάλυψη των μέσων δημοσιότητας.
Η ιστορικών διαστάσεων νίκη της Αριστεράς θα έχει πολλαπλές επιπτώσεις που σήμερα μονάχα εκτιμήσεις μπορούμε να κάνουμε. Η ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ είναι μεγάλη και θα κριθεί, και μάλιστα αυστηρά, για το κυβερνητικό του έργο. Ομως η όποια προσπάθεια δεν πρέπει να εξαντληθεί μονάχα σε επίπεδο διαχείρισης της οικονομίας, διαχειριστικής πολιτικής και ικανότητας διαπραγμάτευσης με την τρόικα και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο πολίτης, απενοχοποιημένος μετά την παροχή ψήφου στην Αριστερά, απαιτεί και μια νέα πολιτική ηθική στην άσκηση της εξουσίας. Είναι ιστορική ευκαιρία να επικρατήσει ένα νέο πολιτικό ήθος που θα θεμελιώνεται στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, θα θέτει υψηλούς στόχους και θα προτείνει όραμα για το μέλλον. Ο κόσμος δεν επιθυμεί οι στόχοι ενός πολιτικού να καθορίζονται από την αναζήτηση μιας θέσης στο Κοινοβούλιο, μιας πρόσκλησης με την ιδιότητα του βουλευτή ή μιας καρέκλας στην πρώτη σειρά κάποιας εκδήλωσης. Δεν επιθυμεί η πολιτική ηθική να εκπίπτει σε επίπεδο φτηνής εμπορικής συναλλαγής. Ασφαλώς πίσω από την επίκληση της πολιτικής ηθικής πολλές φορές υποκρύπτεται ο κίνδυνος της αυθαιρεσίας και οφείλουμε να διακρίνουμε πότε η επίκλησή της αποτελεί έκφραση πραγματικών κοινωνικών αναγκών και πότε υπεράσπιση και αναπαραγωγή μηχανισμών εξουσίας. Η νέα πολιτική ηθική που πρέπει να διαμορφωθεί ως πράξη στην καθημερινή άσκηση της εξουσίας θα ωθήσει την κοινωνία να ανασυντάξει τις δυνάμεις της και θα αναθεωρήσει τις σχέσεις κράτους και πολιτών, θα βοηθήσει τον εκδημοκρατισμό των κομμάτων και τη συμμετοχή στα κοινά των πολιτών, θα συμβάλει στην αναδιοργάνωση του κράτους και της δημόσιας διοίκησης και σε τελευταία ανάλυση θα συνεπικουρήσει στον εκδημοκρατισμό της χώρας. Ασφαλώς η όποια προσπάθεια θα προσκρούσει σε ταλαντεύσεις της κοινωνίας, στη γραφειοκρατία και σε μηχανισμούς παραοικονομίας. Θα προσκρούσει σε οικονομικά συμφέροντα και στο παλαιοκομματικό σύστημα που θα αισθανθεί να χάνει εξουσία και προνόμια και θα αντιδράσει με μια νέα στρατηγική φόβου και αμφισβήτησης.
Ομως είναι ιστορική υποχρέωση του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στον κόσμο που απέρριψε στις εκλογές το παλαιοκομματικό καθεστώς και διέρρηξε δεσμούς με εξαρτήσεις και μηχανισμούς, παράλληλα με τη διαχείριση της εξόδου από την κρίση, την ανάταξη της οικονομίας, τη μείωση της ανεργίας και την ανοικοδόμηση του κοινωνικού κράτους, να αναδείξει ως κυβέρνηση πλέον ένα νέο πολιτικό ήθος και μια νέα κουλτούρα πολιτικής πρακτικής, σε έναν συνεχή και ειλικρινή διάλογο με τους πολίτες.
*Οικονομολόγος-MSC Διοίκηση Μονάδων Υγείας
http://www.efsyn.gr/arthro/i-deyteri-metapoliteysi
