Γιορτή όλης της πόλης αρέσκονται να αποκαλούν, ή θέλουν να κάνουν, τις μέρες που διαρκεί η ΔΕΘ, ιθύνοντες, διοργανωτές, Αρχές της πόλης και κυβέρνηση. Χιλιάδες είναι οι επισκέπτες της πόλης που συρρέουν στο χώρο της ΔΕΘ αυτές τις μέρες, αλλά και σε αγορές, καταστήματα, καφετέριες και εστιατόρια. Αλλωστε, όπως έγινε γνωστό, σε όλα τα ξενοδοχεία της πόλης οι πληρότητες είναι υψηλότατες και δύσκολα μπορεί να βρει κανείς ελεύθερο δωμάτιο.
Ολους αυτούς, όμως, κάποιοι τους εξυπηρετούν. Και γι' αυτούς, οι μέρες της ΔΕΘ κάθε άλλο παρά γιορτή είναι. Και όχι μόνο αυτές οι μέρες. Η αύξηση των τουριστών και της Θεσσαλονίκης φέτος το καλοκαίρι σήμαινε αγώνα δρόμου για τους εργαζομένους που τους εξυπηρετούν. Χωρίς όμως οι συνθήκες εργασίας να βελτιώνονται, ή οι θετικές συνέπειες αυτής της αύξησης να φτάνουν και σ' αυτούς.
Σύμφωνα με καταγγελίες που έχει δεχτεί η Ενωση Ξενοδοχοϋπαλλήλων Θεσσαλονίκης - Χαλκιδικής, τουλάχιστον όσον αφορά στη Θεσσαλονίκη, φέτος το καλοκαίρι και όχι μόνο αυτές τις μέρες της ΔΕΘ, οι κρατήσεις στα ξενοδοχεία της πόλης έχουν αυξηθεί κατά πολύ. Ομως με την αύξηση της δουλειάς, αυξήθηκε και η εκμετάλλευση από την πλευρά των ξενοδόχων, αλλά και η τρομοκρατία των υπαλλήλων.
Δεν τηρείται η ΣΣΕ
Η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ), αν και υπάρχει, ακόμη δεν τηρείται σε ποσοστό που ανέρχεται ώς και 70%. Αντί ξενοδοχοϋπαλλήλων, οι ξενοδόχοι προτιμούν να προσλαμβάνουν εργαζομένους από επιδοτούμενα προγράμματα (voucher) ή μέσω ΕΣΠΑ, και, αντί να πληρώνουν, να επιδοτούνται. Πρόκειται όμως για εργαζόμενους που δεν έχουν καμία εξειδίκευση, δεν έχουν ξαναδουλέψει σε αυτό τον τομέα και άρα η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών δεν είναι αυτή που θα έπρεπε. Σε μια εποχή που θεωρείται πως είναι ζητούμενο η προσφορά ποιοτικών υπηρεσιών.
Και επειδή αυτά τα προγράμματα διαρκούν για λίγο, μόλις οι εργαζόμενοι μάθουν κάπως τη δουλειά αποχωρούν γιατί λήγει το πρόγραμμα και έρχονται άλλοι στη θέση τους, οι οποίοι και πάλι πρέπει να μάθουν τη δουλειά. Το αποτέλεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις είναι να υπάρχει μόνο ένας εξειδικευμένος εργαζόμενος ως προϊστάμενος και οι άλλοι να μην έχουν καμία γνώση και καμία σχέση με το αντικείμενο. Να υπάρχει π.χ. ένας μόνο μάγειρας στην κουζίνα του ξενοδοχείου και οι άλλες θέσεις της κουζίνας να καλύπτονται από εργαζόμενους μέσω voucher και ΕΣΠΑ, οι οποίοι όμως δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις για να εργαστούν στον ευαίσθητο χώρο που ετοιμάζει το φαγητό των πελατών του ξενοδοχείου.
Οι ξενοδόχοι όμως μπορούν να έχουν εργαζομένους με μισθό 400 ευρώ και παράλληλα να επιδοτούνται γι' αυτό.
Η αύξηση στις κρατήσεις των ξενοδοχείων σημαίνει παράλληλα αύξηση του ωραρίου απασχόλησης. Το οκτάωρο και το πενθήμερο είναι πλέον έννοιες πολύ μακρινές και ισχύουν πια σε ελάχιστες μόνο περιπτώσεις. Παρ' όλα αυτά, ακόμη δεν έχει λυθεί το ζήτημα του αν οι εργαζόμενοι που κάνουν υπερωρίες θα τις πληρωθούν σε χρήμα ή σε ρεπό.
Σύμφωνα με τις καταγγελίες, η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη καθώς οι ξενοδόχοι αποφασίζουν και διατάσσουν. Τους δίνει άλλωστε αυτό το δικαίωμα η νομοθεσία των τελευταίων τεσσάρων χρόνων, που δεν υπερασπίζεται σχεδόν κανένα εργασιακό δικαίωμα. Η μνημονιακή νομοθεσία δίνει το δικαίωμα στους ξενοδόχους είτε να υπογράψουν τη ΣΣΕ, είτε να προσλάβουν εργαζόμενους για μερική απασχόληση, είτε με εκ περιτροπής απασχόληση, είτε να ιδρύσουν εσωτερικό σωματείο (ένωση προσώπων) με την οποία μπορούν να συναποφασίσουν μείωση μισθών. Και συνήθως αυτή η ένωση προσώπων αποτελείται από συγγενικά πρόσωπα των ξενοδόχων που απασχολούνται στην επιχείρηση.
Παράλληλα οι ξενοδόχοι δεν είναι υποχρεωμένοι να παραμείνουν στην Ενωση Ξενοδόχων, οπότε δεν δεσμεύονται από τις συμφωνίες της με την Ενωση Ξενοδοχοϋπαλλήλων. Αυτό τους δίνει την ελευθερία να δίνουν κατώτερους μισθούς των 586 ευρώ μικτά. Επίσης εκβιάζουν τους εργαζόμενους, ιδίως τους νέους, να μην γράφονται στα σωματεία, οπότε να μην υποχρεώνονται να τους δώσουν ακόμη και αυτόν τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ μικτά.
Παρά το ότι ο τουρισμός έχει αυξηθεί και πλέον υπάρχει ανάγκη για παροχή εξειδικευμένων και ποιοτικών υπηρεσιών, οι ξενοδόχοι αρνούνται στους ανειδίκευτους υπαλλήλους τους τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν μαθήματα σε σχολές τουριστικών επαγγελμάτων για να κάνουν μετεκπαίδευση. Κι αυτό γιατί πλέον θα έχουν κάποια εξειδίκευση και, βάσει του νόμου, θα δικαιούνται αύξηση 10% στο μισθό τους.
Ο ποιοτικός τουρισμός απαιτεί και ποιοτικές υπηρεσίες, είναι η θέση της Ενωσης Ξενοδοχοϋπαλλήλων Θεσσαλονίκης - Χαλκιδικής.
500 ευρώ μικτά
Η κατάσταση είναι τόσο αρνητική που κάνει τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργατών Επισιτισμού και Υπαλλήλων Τουριστικών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΕ-ΥΤΑ), Παναγιώτη Προύντζο, να χαρακτηρίζει τη Θεσσαλονίκη «μια άλλη Μανολάδα». «Οι ξενοδόχοι καταστρατηγούν μαζικά τη ΣΣΕ, κι αυτό μετατρέπει τη Θεσσαλονίκη σε μια άλλη Μανολάδα», τονίζει.
Ενώ μέσα στο καλοκαίρι υπήρξε η περίπτωση ξενοδόχου, ο οποίος, χρησιμοποιώντας ως μέσο και τον εκφοβισμό, πρόσφερε μισθό 500 ευρώ μικτά. «Ούτε καν αυτά τα κουτσουρεμένα 580 ευρώ μικτά!», σχολιάζει ο Π. Προύντζος. Εχει καταγγελθεί επίσης καθυστέρηση στην καταβολή των αποδοχών των εργαζομένων μέχρι και για μήνες, ενώ το οκτάωρο είναι πλέον άγνωστη έννοια. «Στον επισιτισμό επικρατεί χάος. Οι μισθοί είναι χαμηλότατοι και δεν υπογράφεται ΣΣΕ».
Παράλληλα, από όλες τις επιχειρήσεις εστίασης της πόλης, μόνο ένα 10% -12% έχει παραμείνει στην Ενωσή τους. «Οι άλλοι όλοι έφυγαν για να μην είναι υποχρεωμένοι να τηρούν τις συμφωνίες». Αποτέλεσμα είναι οι απολύσεις, οι εξαπατήσεις εργαζομένων που προσλαμβάνονται αλλά απολύονται σε έναν μήνα χωρίς να τους δίνεται η αμοιβή τους. «Τις δε μέρες της ΔΕΘ, προσλαμβάνονται αδήλωτοι εργαζόμενοι για να απασχοληθούν για αυτές τις μέρες μόνο και να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση, και μετά τους διώχνουν».