Το παλιότερο σωζόμενο κτίσμα της Δράμας
Ο Ιερός Ναός της Αγίας Σοφίας είναι το παλιότερο σωζόμενο κτίσμα της Δράμας. Η ηλικία του υπερβαίνει ήδη τα χίλια χρόνια, αφού, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, η ανέγερση του τοποθετείται, μαζί με την ανέγερση των τειχών, μέσα στο 10ο αιώνα. Για την κατασκευή του ναού χρησιμοποιήθηκαν οι ίδιες πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν και για την κατασκευή των τειχών.
Ήταν ως επί το πλείστον πέτρες της περιοχής (προερχόμενες από τον παρακείμενο χείμαρρο του Μοναστηρακίου) αλλά και οικοδομικό υλικό από άλλα παλαιότερα κτίσματα. Μεταξύ των λίθων παρεμβάλλονται επίσης και ζώνες πλίνθων. Οι συνθήκες ανέγερσης του μνημείου μας είναι άγνωστες, η οικοδόμηση του όμως πέφτει μέσα σε περίοδο μεγάλης ακμής του Βυζαντίου, στη διάρκεια της οποίας στο θρόνο ανέρχεται μια σειρά σπουδαίων αυτοκρατόρων της Μακεδονικής δυναστείας, που αρχίσει με τον Λέοντα ΣΤ΄ τον Σοφό (866912) και τελειώνει με τον Βασίλειο Β΄ τον Βουλγαροκτόνο (9761026).
Ο 10ος αιώνας, εποχή της βυζαντινής εποποιίας, πρόσφερε πλέον τις απαραίτητες συνθήκες ασφαλείας ακόμη και σε περιοχές εκτός των αστικών κέντρων. Άλλωστε η ένδοξη μεγαλούπολη των Φιλίππων δεν ήταν πολύ μακριά…
Είναι πολύ πιθανόν ότι η ύπαρξη του μοναστηριού δίπλα στα νερά έδωσε πάλι στη θέση κάποια σημασία (θρησκευτική, αν όχι και στρατηγική), με αποτέλεσμα να κριθεί αμέσως μετά άξια οχυρώσεως.
Είναι πολύ πιθανόν ότι η ύπαρξη του μοναστηριού δίπλα στα νερά έδωσε πάλι στη θέση κάποια σημασία (θρησκευτική, αν όχι και στρατηγική), με αποτέλεσμα να κριθεί αμέσως μετά άξια οχυρώσεως.
Ο Ιερός Ναός Αγίας Σοφίας πρέπει να ήταν αρχικά χτισμένος στο υψηλότερο σημείο της περιοχής, το επίπεδο του οποίου ήταν τότε αρκετά χαμηλότερο από το σημερινό. Μεταγενέστερες επιχωματώσεις συντέλεσαν στην άνοδο του επιπέδου, με αποτέλεσμα να «Βυθιστεί» το κτίσμα στο έδαφος και να ενισχυθεί έτσι η στατικότητα του. Αυτός ήταν ίσως και ο λόγος που το κτίριο σώθηκε από το φοβερό σεισμό του 1829, ο οποίος ισοπέδωσε τη Δράμα. Βεβαίως ο ναός, όπως σώζεται σήμερα, είναι προϊόν διαδοχικών οικοδομικών φάσεων, που άρχισαν, καθώς φαίνεται, από τα βυζαντινά ακόμη χρόνια. Πρόκειται για το τρουλλαίο μεταβατικού τύπου ναό με περίστωο. Αποτελείται, όπως και άλλοι παρόμοιοι ναοί, από έναν κεντρικό κύβο που στεγάζεται με τρούλλο, ο οποίος εδράζεται σε τέσσερις ογκώδεις πεσσούς συνδεόμενους μεταξύ τους με τόξα και σφαιρικάτρίγωνα.
Αξίζει να επισκευθείς Βυζαντινές Εκκλησίες Εμείς Προτείνουμε Θρησκεία Θρησκευτικός Τουρισμός Μνημεία
