Του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΡΥΩΤΗ
Όταν μαθεύτηκε ότι ένας Νορβηγός θα είναι ο επόμενος μεσολαβητής του ΟΗΕ στη θέση του περιβόητου Αυστραλού Αλεξάντερ Ντάουνερ, σίγουρα μερικοί ένοιωσαν μια ανακούφιση. Όμως, σταδιακά άρχισε να επικρατεί μια ανησυχία που αποκορυφώθηκε πρόσφατα όταν όλοι καταλάβαμε, τελικά, ότι ο Νορβηγός είναι χειρότερος από τον Αυστραλό. Οι μάσκες ρίχτηκαν όταν έκανε αυτή την πρωτοφανή δήλωση:
«Μάλιστα, υπάρχουν δύο διαστάσεις σε αυτό. Υπάρχει μια νομική διάσταση, η οποία είναι πολύ έντονη στην πλευρά της Κυπριακής Δημοκρατίας, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μια χώρα όπως όλες οι χώρες και μπορεί να καθορίσει ποια είναι η οικονομική της ζώνη. Και να πούμε την αλήθεια, κανείς δεν την έχει αξιοποιήσει. Είναι θέμα σε ποιο βαθμό πραγματικά έγινε παραβίαση, γιατί πολλές χώρες δεν βλέπουν τις σεισμικές έρευνες ως παραβίαση, εφόσον δεν οδηγούν σε εξόρυξη. Γιατί η οικονομική ζώνη δεν είναι κυρίαρχη περιοχή. Βασικά ο οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει οτιδήποτε εκεί εκτός από το να λαμβάνει πόρους. Αλλά αυτό είναι ένα πολύ τεχνικό θέμα.»
Η κυπριακή κυβέρνηση έπρεπε αμέσως να του υπενθυμίσει ότι το Δίκαιο της Θάλασσας δεν επιτρέπει σεισμικές έρευνες στην AOZ ενός κράτους από άλλο κράτος.
Το Άρθρο 56 του UNCLOS αναφέρει:
«Δικαιώματα, δικαιοδοσίες και υποχρεώσεις του παράκτιου κράτους στην αποκλειστική οικονομική ζώνη
- Στην αποκλειστική οικονομική ζώνη το παράκτιο κράτος έχει:
α) κυριαρχικά δικαιώματα που αποσκοπούν στην εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πόρων, ζωντανών ή μη, των υπερκειμένων του βυθού της θάλασσας υδάτων, του βυθού της θάλασσας και του υπεδάφους αυτού, ως επίσης και με άλλες δραστηριότητες για την οικονομική εκμετάλλευση και εξερεύνηση της ζώνης, όπως η παραγωγή ενέργειας από τα ύδατα, τα ρεύματα και τους ανέμους.»
Η σεισμική έρευνα είναι, αναμφίβολα, εξερεύνηση.
Επίσης το Άρθρο 58 που αναφέρεται στα δικαιώματα και υποχρεώσεις των άλλων κρατών στην αποκλειστική οικονομική ζώνη εξηγεί στην πρώτη παράγραφο:
“Στην αποκλειστική οικονομική ζώνη, όλα τα κράτη, παράκτια ή χωρίς ακτές, απολαμβάνουν, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας σύμβασης, τις ελευθερίες της ναυσιπλοΐας και υπέρπτησης καθώς και τα δικαιώματα τοποθέτησης υποβρυχίων καλωδίων και αγωγών που αναφέρονται στο άρθρο 87, ως επίσης και το δικαίωμα χρήσης των θαλασσών γι’ άλλους διεθνώς νόμιμους σκοπούς που συνδέονται με την ενάσκηση αυτών των δικαιωμάτων και που εναρμονίζονται με τις άλλες διατάξεις της παρούσας σύμβασης, ειδικότερα στα πλαίσια της εκμετάλλευσης των πλοίων, των αεροσκαφών και των υποβρυχίων καλωδίων και αγωγών.”
Και στη τρίτη παράγραφο του ίδιου άρθρου αναφέρει:
“Κατά την άσκηση των δικαιωμάτων και την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους, δυνάμει της παρούσας σύμβασης, μέσα στην αποκλειστική οικονομική ζώνη, τα κράτη λαμβάνουν δεόντως υπόψη τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του παράκτιου κράτους και συμμορφώνονται προς τους νόμους και κανονισμούς που υιοθετούνται από το παράκτιο κράτος σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας σύμβασης και των άλλων κανόνων διεθνούς δικαίου στην έκταση που αυτοί δεν είναι αντίθετοι προς το μέρος αυτό.”
Επίσης, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έπρεπε να δώσει στον Νορβηγό αντίγραφο του Νόμου του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου για την ανακήρυξη της ΑΟΖ της Κύπρου που στην παράγραφο 8 αναφέρει ρητά:
(1) Κανένα πρόσωπο δεν θα προβαίνει μέσα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, στην εξερεύνηση και εκμετάλλευση των μη ζώντων πόρων, εκτός από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες έχει λάβει άδεια από το Υπουργικό Συμβούλιο σύμφωνα με τον παρόντα Νόμο ή από οποιοδήποτε άλλο αρμόδιο όργανο δυνάμει άλλου Νόμου ή Κανονισμού.
(2) (α) Οποιοδήποτε πρόσωπο παραβαίνει τις διατάξεις του εδαφίου (1), διαπράττει αδίκημα και, σε περίπτωση, καταδίκης, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις διακόσιες πενήντα χιλιάδες λίρες (ΛΚ250.000) ή σε φυλάκιση για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τα πέντε χρόνια ή και στις δύο αυτές ποινές. Σε περίπτωση δεύτερης ή μεταγενέστερης καταδίκης, το πρόσωπο αυτό υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις πεντακόσιες χιλιάδες λίρες (ΛΚ500.000) ή σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τα δέκα χρόνια ή και στις δύο αυτές ποινές. (β) Το Δικαστήριο, επιπρόσθετα με οποιαδήποτε ποινή ήθελε επιβάλει δυνάμει της παραγράφου (α) του παρόντος εδαφίου δύναται να διατάξει την κατάσχεση οποιουδήποτε σκάφους, αντικειμένου, εξοπλισμού ή υλικού, συμπεριλαμβανομένων και των ίδιων των μη ζώντων πόρων, που λήφθηκαν κατά τη διάπραξη του αδικήματος αυτού.
Πολλά κράτη που διαθέτουν ΑΟΖ έχουν, επίσης, δημιουργήσει ειδική νομοθεσία που επιτρέπει τις σεισμικές έρευνες μέσα στην ΑΟΖ τους. Κράτη που έχουν ιδιαίτερα αυστηρούς κανόνες είναι οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία και η Νορβηγία. Η Νορβηγία ήταν από τα κράτη που πρωτοστάτησαν στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και έχουν δημιουργήσει ένα πλήρες νομοθετικό πλαίσιο για την εξερεύνηση και εκμετάλλευση του ορυκτού της πλούτου, κάτι που έπρεπε να γνωρίζει ο κ. Έσπεν Μπαρθ Άϊντα μια και γεννήθηκε σ’ αυτό το κράτος.
Ακόμα και η Κίνα, στην αμφισβητούμενη Νότια Θάλασσα, έχει παρέμβει και κόψει τα σεισμικά καλώδια άλλων κρατών όταν νομίζει ότι παραβιάζουν τη δική της θάλασσα. Βέβαια, οι σεισμικές έρευνες δεν είναι ξέφραγο αμπέλι και ακόμα και εταιρείες που ανήκουν σε αυτά τα κράτη δεν μπορούν να αρχίσουν σεισμικές δονήσεις χωρίς την άδεια αυτού κράτους.
Έτσι, όταν μια εταιρεία θέλει να πάρει άδεια για να αρχίσει σεισμικές έρευνες χρειάζεται πρώτα να κάνει αίτηση για να λάβει μια ειδική άδεια από τις κατάλληλες κυβερνητικές αρχές αφού πρώτα γίνει ενδελεχής έλεγχος αυτής της εταιρείας. Θα ελεγχθούν οι τεχνικές γνώσεις, η οικονομική ευρωστία και το παρελθόν της σε τέτοιες έρευνες. Σε περίπτωση που θα της δοθεί η άδεια για εξερεύνηση θα πρέπει να συμμορφώνεται με τους νόμους του κράτους που έχουν σχέση με κανόνες υγείας, ασφάλειας και περιβάλλοντος. Συνήθως, άδειες για σεισμικές έρευνες μπορεί να φτάνουν τα πέντε έτη για διεξαγωγή έρευνας και 15 χρόνια για άδεια εξερεύνησης.
ΑΟΖ ΝΟΡΒΗΓΙΑΣ
Να θυμίσουμε στον κ. Άϊντα την ΑΟΖ της Νορβηγίας που δίνει πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ στα νησιά της και κανείς δεν μπορεί να κάνει σεισμικές έρευνες χωρίς την άδεια της κυβέρνησης της Νορβηγίας. Νομίζαμε ότι ξεφορτωθήκαμε τον Αλεξάντερ Ντάουνερ, που και αυτός είχε πετσοκόψει την ΑΟΖ του Ανατολικού Τιμόρ, και πέσαμε σε κάποιον χειρότερο.
Από το 1974 έχουμε περάσει αρκετοί μεσολαβητές και δεν θυμάμαι ούτε ένα που θεωρήθηκε φιλέλληνας. Μπορεί κάποιος να μου πει πια είναι τα κριτήρια του ΟΗΕ για μια τέτοια θέση; Πάντως υπάρχουν ακόμα ελπίδες να με διορίζουν και μένα μεσολαβητή κάποια ημέρα!
http://mignatiou.com/2015/04/o-aparadektos-norvigos-allos-enas-filellinas-mesolavitis/
