Αν και οι ελληνογερμανικές σχέσεις βρίσκονται σταθερά υπό τη σκιά ενός ιστορικά βεβαρημένου παρελθόντος, εκείνο που καθόριζε ανέκαθεν ποιότητα, επίπεδο ανάπτυξης και το περιεχόμενό τους αναφέρεται κύρια στο εκάστοτε παρόν. Η θέση αυτή επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι οι μεταπολεμικές εκκρεμότητες ανάμεσα στις δύο χώρες ανασύρονταν στην επιφάνεια ευθύς μόλις υπήρχε κάποια ένταση με αφορμή ένα επίκαιρο συμβάν, όπως το μνημόνιο και οι συνέπειες της κρίσης.
Παρά δε τις περί του αντιθέτου δηλώσεις, η επίσημη ελληνική πλευρά ουδέποτε διεκδίκησε συστηματικά και αποφασιστικά ό,τι όφειλαν Δυτική και Ανατολική και οφείλει σήμερα η επανενωμένη Γερμανία στη χώρα μας από τον καιρό της ναζιστικής κατοχής. Τούτο συνιστά ασφαλώς και το βασικό λόγο μη διευθέτησης του χρονίζοντος αυτού καίριου ζητήματος, του οποίου η σημαντικότερη πτυχή είναι η ηθική βεβαίως και κατόπιν η -κατά κόρον προβαλλόμενη- οικονομική.
Τον πυρήνα των σχέσεων Ελλάδος - Γερμανίας συνιστούν από δεκαετιών, ως γνωστόν, οι οικονομικές συναλλαγές, στο πεδίο των οποίων η γερμανική υπεροχή είναι πέραν από εμφανής. Η Ελλάδα αγόραζε μέχρι πρότινος το 70% των εισαγόμενων προϊόντων της από τη Γερμανία, ποσοστό που έπεσε κάθετα λόγω της κρίσης και των επιβληθέντων μνημονίων. Το γιατί η Γερμανία συνέβαλλε στο «σκότωμα» μιας δικής της μεγάλης αγοράς είναι ένα από τα παράδοξα που μόνο ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θα μπορούσε να εξηγήσει. Οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Γερμανία αποτελούσαν το 1/4 ή ακόμη και 1/3 των συνολικών, όμως η Ελλάδα ωφελούνταν σημαντικά από τον ανερχόμενο γερμανικό τουρισμό στα νησιά μας. Αναφορικά δε με το θέμα των Ελλήνων μεταναστών, τούτο είχε μεν κι έχει ιδαίτερα θετικά στοιχεία, αλλά υπήρξε ωσαύτως κι η δεύτερη μετά τον εμφύλιο αιτία ερήμωσης ολόκληρων περιοχών της ελληνικής υπαίθρου.
Αφότου ξέσπασε όμως το γνωστό σκάνδαλο Ζίμενς, η ελληνική κοινή γνώμη άρχισε να πληροφορείται ότι πίσω από τα ωραία αντισταθμιστικά, επιχειρηματικά, συναλλαγματικά κ.ά. οφέλη, υπήρχε ανέκαθεν ένα παρασκήνιο διαφθοράς και πολιτικού κυνισμού απίθανων διαστάσεων. Η υπόθεση Ζίμενς εν Ελλάδι ανακινήθηκε βεβαίως στα πλαίσια αμερικανο-γερμανικών εμπορικών ανταγωνισμών και συνιστά ένα ζήτημα εάν ωφελήθηκε η Ελλάδα με την «αποκάλυψη» του εγχώριου σκανδάλου. Το ίδιο ερώτημα ισχύει και για το Βατοπέδι, όπου έπεσαν πολλοί (μεταξύ άλλων κι ο γράφων) στη «λούμπα». Ο λόγος ασφαλώς για χειρισμούς κι όχι επί της ουσίας. Πέραν τούτων όμως, οι επιπτώσεις από το χρηματισμό στο πολιτικό σύστημα κι η δράση των διαφόρων Χριστοφοράκων στα εσωτερικά των κομμάτων υπήρξαν καταστροφικές. Το χειρότερο δε όλων, αφού συνελήφθη και καταδικάστηκε ο «μοναδικός» κλέφτης, του ΠΑΣΟΚ βεβαίως, μετά έπεσε «πέπλο σιωπής» για όλους και για όλα με ευθύνη βεβαίως και της γερμανικής πλευράς. Ετερον παράδοξον τούτο.
Η πορεία των ελληνογερμανικών σχέσεων κινείται σήμερα στον αστερισμό της τρόικας, των δόσεων και των δεσμών του χρέους, όπου η Γερμανία έχει τον πρώτο λόγο αναφορικά με την αναδιάρθρωσή του. Ενώ οι πάντες όμως ομονοούν στο ότι η εξυπηρέτηση ενός δυσθεώρητου για την Ελλάδα χρέους θεωρείται δυνατή μόνο με τη διαγραφή μέρους του ίδιου, η γερμανική πλευρά αποφεύγει να κάνει νύξη για το κυρίως ζήτημα. Τούτο επιβεβαιώθηκε εκ νέου με την επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού στο Βερολίνο, όπου απεκόμισε απλώς επαίνους και υποσχέσεις στήριξης του έργου του: ausser spesen nichts gewesen (= τίποτε εκτός από έξοδα κίνησης). Αποσκοπεί μήπως η Γερμανία να κρατάει σε ομηρία τις υπερχρεωμένες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου διατηρώντας την ηγεμονία της μέσα στην Ε.Ε.; Γερμανική Ευρώπη λοιπόν αντί ευρωπαϊκής Γερμανίας; Παράδοξο ή φυσιολογικό;
Η ευρωπαϊκή επιτροπεία στη χώρα μας ασκείται μεταξύ άλλων και από Γερμανούς τεχνοκράτες, ενώ στο χώρο των ιδιωτικοποιήσεων και ξένων επενδύσεων κινείται κάποιος υφυπουργός, κομματάρχης του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, έχοντας καταγράψει ήδη σειρά περίεργων «επεισοδίων». Τελευταία, ο Χανς Φούχτελ αποδοκιμάσθηκε δημόσια καθώς ζητούσε από δημάρχους να του αποστείλουν λίστα με περιουσιακά στοιχεία των δήμων τους. Κάποιοι εξ αυτών, όμως, το εξέλαβαν ως να επεδίωκε να τους «αρπάξει» δημοτική περιουσία και τον «εξαπέστειλαν» βεβαίως. Και μέσα σε όλα τούτα, το πρωτοφανές παράδοξο που έγινε γνωστό προχθές μόλις: παραιτήθηκε Ελλην πρέσβης! Το γεγονός καταγράφηκε στο Βερολίνο. Και ακόμη αγωνιούμε ενταύθα για το τι και πώς συνέβη. Ω τάλας Ελλάς...
* Δημοσιογράφος, πολιτικός επιστήμων tzortzis.jan@gmail.com
