Οι Άγιοι Πρόχορος, Νικάνωρ, Τίμων και Παρμένας οι Απόστολοι και Διάκονοι.
Ος εάν θέλη εν ημίν μέγας γενέσθαι, έσται υμών διάκονος". Όποιος, δηλαδή, θέλει να γίνει μέγας μεταξύ σας, είπε ο Κύριος, ας είναι υπηρέτης σας και ας μαθαίνει να γίνεται εξυπηρετικός στους άλλους. Σ' αυτή την κατηγορία ανθρώπων άνηκαν και οι απόστολοι - από τους 70 μαθητές του Κυρίου - Πρόχορος, Νικάνωρ, Τίμων και Παρμένος. Αυτοί ήταν μεταξύ των επτά εκλεγμένων διακόνων της πρώτης χριστιανικής Εκκλησίας των Ιεροσολύμων (Πράξ. στ' 5). Το έργο τους ήταν να υπηρετούν και να επιστατούν στη διατροφή των απόρων μελών της Εκκλησίας, ιδιαίτερα των ορφανών και των χηρών. Αλλά υπηρετούσαν και στη διάδοση του θείου λόγου. Έτσι αργότερα, ο μεν Πρόχορος ακολούθησε τον ευαγγελιστή Ιωάννη στη Μικρά Ασία, όπου έγινε επίσκοπος Νικομήδειας και αναδείχθηκε τέλειος διάκονος του επισκοπικού καθήκοντος. Ο δε Τίμων υπέστη μαρτυρικό θάνατο στη Βόστρα της Αραβίας, όπου είχε σταλεί να υπηρετήσει το Ευαγγέλιο. Οι άλλοι δύο, ο Νικάνωρ και ο Παρμένος, πέθαναν στην Ιερουσαλήμ, εκτελώντας το διακονικό τους έργο. Κηδεύθηκαν από τους ίδιους τους Αποστόλους, κάτω από το πένθος όλης της Εκκλησίας, την οποία υπηρέτησαν με τόσο ζήλο και επιτυχία. Έτσι, ο καθένας χωριστά, αναδείχθηκε "πιστός διάκονος εν Κυρίω". Δηλαδή πιστός διάκονος στο έργο του Κυρίου.
Απολυτίκιο. Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.Ως θείοι συνέκδημοι, των Αποστόλων Χριστού, θεόθεν εκρίθητε διακονείν ευσεβώς, τω θείω πληρώματι, Πρόχορε θεηγόρε, συν Νικάνορι άμα, Τίμων ο θεοκήρυξ. Παρμένος τε ο θείος, πρεσβεύοντες τω Κυρίω, υπέρ των ψυχών ημών.
Ο Άγιος Ευστάθιος που μαρτύρησε στην Άγκυρα.
Γεννήθηκε στην πόλη Άγκυρα και είναι από τα λαμπρά στολίσματα της Εκκλησίας. Θαρραλέος κήρυκας του Ευαγγελίου και ακούραστος εργάτης των εντολών του, καταγγέλθηκε στον έπαρχο Κορνήλιο. Στην ανάκριση που του έκαναν, επέμεινε στην ομολογία του Χριστού και καταδικάστηκε στην πιο βάρβαρη ποινή. Του τρύπησαν δηλαδή τους αστραγάλους, έπειτα, αφού τον έδεσαν από τις τρύπες των πληγών του με σχοινί, τον έσυραν στον ποταμό Σάγαρι, στα νερά του οποίου τον έριξαν. Διασώθηκε όμως από τη θεία χάρη και βγήκε έξω. Άλλα μετά από λίγες μέρες, όταν έμαθε αυτό ο έπαρχος, ντροπιασμένος σκότωσε τον Ευστάθιο με το δικό του μαχαίρι. Έτσι ο Ευστάθιος, παρέδωσε την αγία του ψυχή, στεφανωμένος με το στεφάνι του μαρτυρίου.
Ο Άγιος Ακάκιος.
Ο Άγιος Ακάκιος, καταγόταν από την Απολλωνία και μαρτύρησε στα χρόνια του βασιλιά Λικίνιου. Ήταν ένθερμος υποστηρικτής του Ευαγγελίου και δεινός κήρυκάς του. Λόγω του έργου του καταγγέλθηκε και βασανίστηκε. όμως με τη θεία επέμβαση, βγήκε αλάβωτος από τα βασανιστήρια. Έτσι δεν έπαθε τίποτα όταν τον έριξαν μέσα σε καζάνι με βραστό νερό και διασώθηκε από την αγριότητα πεινασμένου λιονταριού. Βλέποντας αυτά τα θαύματα ο έπαρχος Τερέντιος, τον άφησε ελεύθερο. Στη συνέχεια ο Άγιος μετέβη στην Μίλητο, όπου και συνέχισε το κήρυγμα του Ευαγγελίου και της μιας αληθινής πίστης του Κυρίου. Εκεί ο Άγιος συνελήφθη και οδηγήθηκε στον ναό των ειδώλων και με την απειλή των βασανιστηρίων, θέλησαν οι ειδωλολάτρες να τον κάνουν να θυσιάσει στα είδωλα. Ο Άγιος Ακάκιος όμως με την δύναμη της προσευχής του και μόνο, μπόρεσε να συντρίψει τα αγάλματα των ειδώλων. Για αυτή του την πράξη αποκεφαλίστηκε. το άγιο λείψανό του εναποτέθηκε στην πόλη των Συνάδων.
Η Αγία Δροσίς.
Μαρτύρησε, αφού την έριξαν μέσα σε χωνευτήριο χρυσού.
Η Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου.
Υπήρξε στα χρόνια της βασίλισσας Θεοδώρας, που αναστήλωσε τις άγιες εικόνες. Η Ειρήνη καταγόταν από την Καππαδοκία και διακρινόταν όχι μόνο για την ευσέβεια της, αλλά και για την σωματική ωραιότητα της και για την ευγενή ανατροφή της. Είχε ζητηθεί λοιπόν σε γάμο, από διακεκριμένο άνδρα του παλατιού και ξεκίνησε για το Βυζάντιο. Στη διαδρομή όμως, πέρασε από τη Μονή του Χρυσοβαλάντου και τόσο ελκύστηκε από τη συναναστροφή των καλογριών, ώστε πήρε τη μεγάλη απόφαση να παραμείνει μαζί τους. Έτσι απέρριψε τις κοσμικές δόξες, γύρισε στην πατρίδα της, πούλησε τα υπάρχοντα της, βοηθώντας πολλούς φτωχούς και τα υπόλοιπα χρήματα τα εναπόθεσε στη Μονή. Έγινε μοναχή και η ζωή της μέσα στο μοναστήρι υπήρξε πολύ ασκητική και αγία. Όταν πέθανε η ηγουμένη, η Ειρήνη, παρά την άρνηση της, ορίστηκε διάδοχος της. Από τη νέα της θέση, επετέλεσε τα καθήκοντα της άριστα. Ο Θεός μάλιστα, την προίκισε με το προφητικό και θαυματουργικό χάρισμα. Έτσι δια της προσευχής της, απάλλαξε πολλούς από τα δαιμόνια. Προαισθάνθηκε τον θάνατο της και απεβίωσε ειρηνικά, γεμάτη χαρά για το ευχάριστο ουράνιο ταξίδι της.
Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α'. Τον συνάναρχον Λόγον.Βασιλείας γήινους πάλαι ουκ έτυχες, αλλ' άφθαρτων στεφάνων νυν σε ηξίωσεν, ο Νυμφίος σου Χριστός ο ωραιότατος ω καθιέρωσας σαύτην, όλη καρδία και ψυχή, Ειρήνη Οσία Μήτερ, Χρυσοβαλάντου η δόξα, ημών δε προσφυγή και βοήθεια.
Εγκαίνια του Ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου εν τοις Διακονίσσης.
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για το γεγονός.
Ο Όσιος Παύλος ο Ξηροποταμινός.
Σύμφωνα με τον Σ. Ευστρατιάδη η βιογραφία του οσίου Παύλου, που βρίσκεται στο Νέον Εκλόγιον, είναι τελείως φανταστική. Σ' αυτό φέρεται σαν γιος του Βασιλιά Μιχαήλ Α' του Ραγκαβέ (811-813) και Προκόπιος θυγατέρας του Αυτοκράτορα Νικηφόρου του Γενικού. Ευνουχίστηκε σε παιδική ηλικία και έφτασε σε μεγάλα ύψη φιλοσοφίας. Απαρνήθηκε τον κόσμο και πήγε στο Άγιον Όρος, όπου έκτισε τη Μονή Ξηροποτάμου, της οποίας και έγινε ηγούμενος. Η αγιορείτικη παράδοση όμως, τον θέλει σύγχρονο του αγίου Αθανασίου Ιδρυτή της Λαύρας. Του οσίου αυτού Παύλου, σώζονται στη Μονή Ξηροποτάμου έξι Κανόνες στους Αγίους 40 μάρτυρες, Κανόνας ιαμβικός στον τίμιο σταυρό και λόγος στα Εισόδια της Θεοτόκου.
Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α'. Τον συνάναρχον Λόγον.Βασιλείου αξία ανταλλαξάμενος, τον θεούφαντον τρίβωνα της όσιας ζωής, ως αστήρ εωθινός εν Άθω έλαμψας, και οδηγείς φωτιστικώς, Μοναζόντων τους χορούς, προς κτήσιν την των κρειττόνων, Παύλε Πατέρων άκρατης, και πρεσβευτά ημών προς Κύριον.
Ο Άγιος Χριστόδουλος που μαρτύρησε στη Θεσσαλονίκη.
Ο νεομάρτυρας Χριστόδουλος γεννήθηκε σ' ένα χωριό της Κασσάνδρας, που ονομαζόταν Βαλτά. Σε νεαρή ηλικία ήλθε στη Θεσσαλονίκη, όπου έκανε το επάγγελμα του ράφτη. Πληροφορήθηκε ότι κάποιος χριστιανός Βούλγαρος, ετοιμαζόταν ν' αρνηθεί τον Χριστό. Τότε ο Χριστόδουλος προμηθεύτηκε έναν μικρό σταυρό και πήγε στο καφενείο, όπου θα γινόταν η περιτομή του αρνησίχριστου. Διέσχισε το πλήθος των γενιτσάρων, και ενώ χτυπούσαν τα τύμπανα, πλησίασε τον αρνησίχριστο, παρουσίασε τον σταυρό και του είπε: "Αδελφέ τι έπαθες, να η πίστη μας, να ο Χριστός, που σταυρώθηκε για την αγάπη μας, συ γιατί αφήνεις τον Χριστό τον σωτήρα σου και γίνεσαι Τούρκος;". Εξαγριωμένοι οι Τούρκοι, όρμησαν και συνέλαβαν τον Χριστόδουλο και με χτυπήματα τον οδήγησαν στον κριτή, όπου απαίτησαν τον θάνατο του. Στην προτροπή του κριτή ν' αρνηθεί τον Χριστό, ο Μάρτυρας με θάρρος απάντησε: "... και συ άφησε τον μωαμεθανισμό και γίνε Χριστιανός". Αποδεικνύοντας έτσι την ακλόνητη πίστη του, παραδόθηκε στους δήμιους, οι οποίοι τον κρέμασαν κοντά στον ναό του Αγίου Μηνά στη Θεσσαλονίκη, στις 28 Ιουλίου 1777. Το λείψανο του αγίου με καρφωμένο τον σταυρό στην πλάτη του, παρέμεινε γυμνό κρεμασμένο για δύο μέρες. Κατόπιν οι Χριστιανοί, αγόρασαν το λείψανο του αντί 600 γροσιών και το έθαψαν με τιμές.
Ο Άγιος Αυξέντιος ο εν Λαοδικεία Φρυγίας, μάρτυρας.
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για τον Βίο του Αγίου Μάρτυρα.
